‘Textielspier’ in kleding zet aan tot actie

Een trui die je even aanraakt en aanzet tot actie: het kan al wel, maar tot nu toe vaak met sensoren en actuatoren die áán de kleding zijn bevestigd. Die vallen op, ze zitten ongemakkelijk, trillen of zijn zelfs lawaaiig. Wat nu als we delen van het garen waaruit het kledingstuk bestaat zelf actief kunnen maken?

Die delen kunnen dan samentrekken als een spier, zodat de drager van de kleding een aanraking voelt. Laat het kledingstuk zelf de actuator zijn, is het idee achter het Europese project Weafing: Wearable Electroactive Fabrics Integrated in Garments. Het wordt geleid door de Universiteit Twente en gaat van start met een kick-off op 23 en 24 januari.

Het begint allemaal met elektro-actief garen, ontwikkeld door de Universiteit van Linköping in Zweden: hiervoor worden polymeren gebruikt die samentrekken of uitzetten, aangestuurd door een elektrische spanning. Chemici van de Universiteit van Cergy-Pontoise in Frankrijk ontwikkelen een speciale ionische gel. Hieraan worden hoge eisen gesteld, ook omdat het elektro-actieve garen deel uitmaakt van het verdere productieproces van het kledingstuk. De Universiteit van Borås in Zeden ontwikkelt de integratie in bestaande weef- en breitechnieken. De Universiteit Twente ontwikkelt de regeltechniek om het garen te besturen en gaat ook de perceptie onderzoeken: hoe ervaart de gebruiker het gevoel van het garen op de huid? Elitac gaat een demo-kledingstuk ontwikkelen waarin al deze kennis samenkomt. Wearable Technologies gaat mogelijke toepassingsgebieden verkennen om te komen tot een prototype dat aansluit bij de vraag vanuit de samenleving.

"We zien toepassingen in het aanleren van nieuwe bewegingen in sport en werk, maar ook op sociaal en emotioneel niveau. Zelfs op grote afstand kan een de drager sociale nabijheid voelen dankzij de aanraking. Het zou mooi zijn als we hiermee iets kunnen betekenen voor bijvoorbeeld slechtzienden door voelbare navigatie", zegt projectleider Angelika Mader van de groep Human Media Interaction. "Ook in gaming en entertainment zien we volop toepassingen".

Vier miljoen

Het onderzoeksproject, waarmee zo’n 4 miljoen euro is gemoeid, loopt tot augustus 2023. Partners in het project zijn University of Twente (coördinator), Linköpings Universitet (Sweden), Universite de Cergy-Pontoise (France, Northeast of Paris), Högskolan i Borås (Sweden), Elitac Systems BV (The Netherlands, Utrecht), en Wearable Technologies AG (Germany, Munich). Het project wordt gefinancierd door het Horizon2020 programma van de Europese Unie.