‘Gelijkspanning biedt kansen in de gebouwde omgeving’

De energievoorziening staat aan de vooravond van revolutionaire veranderingen. Door elektrificatie en duurzame stroomopwekking zullen het elektriciteitsnet en de -infrastructuur moeten worden herzien. TKI Urban Energy liet onderzoeken welke rol gelijkspanning daar in kan spelen en welk potentieel gelijkspanning heeft in de gebouwde omgeving. De onderzoeksresultaten worden op vrijdag 15 juni gepresenteerd op het congres ‘DC Groot Gelijk’.

Op verzoek van de TKI heeft Berenschot een roadmap opgesteld op het gebied van gelijkspanning (DC) in de elektriciteitsvoorziening. Het doel van het onderzoek was inzicht verschaffen in het huidige en toekomstige potentieel voor DC in en rond de gebouwde omgeving in Nederland, in het distributieniveau van de elektriciteitsnetten en in welke innovaties daartoe kunnen worden ingezet. Daarnaast was inzicht gewenst in de internationale ontwikkelingen waar Nederland een bijdrage aan kan leveren.

De grootste (potentiële) voordelen van DC zijn volgens dit onderzoek besparing van energie, ruimte en materialen, verlenging van levensduur van componenten, minder storingen van de elektrotechnische omzetters bij DC en eenvoudigere aansturing van apparaten. Innovaties op het gebied van DC kunnen toepassing vinden naast wisselspanning (AC, 50 Hz), de energiedrager van de huidige elektriciteitsvoorziening. In de hoogspanning neemt de toepassing van DC al langer toe voor verbindingen over grote afstanden, zoals de NorNed kabel (2008), de onderzeese DC-verbinding tussen Noorwegen en Nederland over 580 km.

Nederland voorop

Nederland lijkt met enkele andere landen een voorloper te zijn, met DC-proeftuinen in de glastuinbouw, in gebouwen en woningen, openbare verlichting en in combinaties van DC met zon-PV, warmtepompen en elektrisch vervoer. Wel is de markt voor DC nog klein. In de waarneming van TKI Urban Energy is er onder de ontwikkelaars en potentiële gebruikers van DC-producten en diensten en ook onder investeerders een behoefte aan (handelings)perspectief om innovaties op het gebied een plek te geven in de elektriciteitsvoorziening van de toekomst.

Kansen

De grootste kansen voor DC liggen in openbare verlichting en glastuinbouw. DC-producten en diensten daarvoor zijn tussen nu en 2020 marktrijp en grootschalige toepassing vindt naar verwachting plaats vanaf 2025 tot 2030. Toepassing van DC voor datacenters en voor snel laden binnen de stad laten een verwachte marktrijpheid zien vanaf 2023 en een grootschalige toepassing niet veel later. Toepassingen voor de utiliteitsbouw, woningen en in een lokaal DC-net naar bedrijven en woningen zijn naar verwachting marktrijp tussen 2025 en 2030. Grootschalige commerciële toepassing ligt verder weg in de toekomst na 2035. Dat komt bijvoorbeeld doordat de voordelen van DC pas zichtbaar worden bij grotere combinaties van DC met zon-PV, elektriciteitsopslag, elektrische warmtepompen en elektrisch vervoer.

Het gelijkspanningscongres ‘DC Groot Gelijk ‘ vindt op 15 juni plaats in Nieuwegein. Daar zal de roadmap worden gepresenteerd en zullen partijen vervolgstappen zetten.