VDL bouwt aan ’s werelds ‘grootste oog op de hemel’

Op een hoogte van ruim 3 kilometer wordt hier ‘s werelds grootste telescoop van ESO (European Southern Observatory) gebouwd. Met de order die VDL ETG Projects zal uitleveren over een periode van ongeveer vijf jaar, zijn enkele tientallen miljoenen euro’s gemoeid.

De omvang van de ELT is vergelijkbaar met dat van een voetbalstadion. Het ‘oog’ van de telescoop is bijna zo groot als een half voetbalveld en zal meer licht opvangen dan alle grote, professionele optische telescopen van dit moment samen doen. De ELT gaat wetenschappelijke ontdekkingen mogelijk maken op het gebied van planeten, de samenstelling van nabije sterrenstelsels en het diepe heelal.

Nanometerprecisie

De hexagonale, mechatronische ondersteuningsstructuur houdt de hoofdspiegel van de telescoop voortdurend in de gewenste vorm, met nanometerprecisie. VDL neemt de bouw van deze structuren voor rekening. Het ontwerp is samen met TNO tot stand gekomen, ondersteund door NOVA (Nederlandse Onderzoekschool Voor Astronomie). De hoofdspiegel met adaptief regelsysteem wordt de grootste telescoop voor waarnemingen in zichtbaar licht.

Het is onmogelijk om de hoofdspiegel van 39 m uit één stuk te maken, daarom wordt de spiegel opgebouwd uit 798 zeshoekige spiegelsegmenten van ongeveer 1,4 m groot en 5 cm dik. Ieder spiegelsegment heeft een eigen draagstructuur en wordt met meerdere elektromotoren aangedreven waardoor de spiegel nauwkeurig wordt gepositioneerd. Het continu corrigeren gebeurt door 9 elektromotoren op elk frame en 3 elektromotoren eronder.

Duizend segmenten

De spiegels moeten geregeld worden vervangen om te worden voorzien van een nieuwe reflecterende laag. Daarom worden er in totaal bijna 950 spiegelsegmenten en draagstructuren gebouwd.
Voor de realisatie van de ELT is een bedrag van ruim één miljard euro beschikbaar gesteld. De bouw van de fundering van de ELT is reeds gestart. In 2024 dient de telescoop operationeel te zijn.

President-directeur Willem van der Leegte van VDL Groep: "Geweldig dat ESO ons deze prestigieuze order gunt, dit is de eerste keer dat een contract van deze omvang op het gebied van de sterrenkunde naar een Nederlandse partij gaat. Dit project is een geweldig visitekaartje voor de Europese hightech toeleveringsindustrie. Hiermee kan VDL Groep zich verder profileren als hightech-speler en betekent dit een springplank naar onze betrokkenheid bij meer nieuwe telescopen van ESO die wereldwijd worden gebouwd."