Miljoeneninvestering in neutrinotelescoop KM3NeT

De Nederlandse deelname aan neutrinotelescoop KM3NeT ontvangt een investeringssubsidie van 12,7 miljoen euro. KM3NeT is een van de tien gehonoreerde toponderzoeksfaciliteiten in NWO’s ‘Nationale Roadmap Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur’. De bouw of vernieuwing van deze faciliteiten krijgt de hoogste prioriteit voor de wetenschap.

Deze toekenning geeft een forse impuls aan het voltooien van de neutrinotelescoop KM3NeT . KM3NeT wordt gebouwd om onderzoek te doen naar de fundamentele eigenschappen van neutrino’s en naar astrofysische bronnen van kosmische neutrino’s, en faciliteert zeeonderzoek en onderzoek naar zeezoogdieren. De telescoop komt diep in de Middellandse Zee; de geplande locaties zijn bij Toulon (Frankrijk) en Sicilië (Italië).

Nederland speelt een belangrijke rol in dit onderzoek. "De Nederlandse bijdragen zijn essentieel voor het welslagen van dit internationale project", zegt Nikhef -directeur Stan Bentvelsen. "Samen met NIOZ, TNO en KVI-CART heeft Nikhef vrijwel alle onderdelen van de detector ontworpen. We geven leiding aan de bouw en spelen een cruciale rol bij het wetenschappelijk onderzoek. Met deze geweldige toekenning kunnen we dat blijven doen."

Neutrino’s

Nikhef-onderzoeker Aart Heijboer, deputy spokesperson van KM3NeT, licht de kansen voor neutrinofysica en neutrino-astronomie toe: "Neutrino’s zijn spookachtige elementaire deeltjes die geproduceerd worden in spectaculaire astrofysische objecten, zoals de zwarte gaten die zich bevinden het centrum van sterrenstelsels. Met KM3NeT gaan we die neutrino’s detecteren en vaststellen waar ze precies vandaan komen. Daarmee creëren we een geheel nieuwe manier om het heelal te bestuderen. Bovendien gaan we met KM3NeT de fundamentele eigenschappen van de neutrino’s zelf ontrafelen, wat van belang is voor zowel deeltjesfysica als kosmologie."

KM3NeT faciliteert bovendien zeeonderzoek en onderzoek naar zeezoogdieren, door naast de lichtgevoelige detectoren ook temperatuursensoren en hydrofoontechnologie te installeren.

Samenwerking

KM3NeT is een internationale samenwerking van 51 instituten en universiteiten uit 15 landen. De neutrinotelescoop KM3NeT is de opvolger van de kleinere Antares. Op dit moment wordt gewerkt aan het bouwen van de detector-onderdelen. Uiteindelijk zal KM3NeT uit meer dan 300 lijnen bestaan, met aan elke lijn 18 lichtgevoelige detectoren, zogeheten Digital Optical Modules. Daarnaast zal KM3NeT een groot netwerk van temperatuursensoren en hydrofoons bevatten. Het Nederlands onderzoeksschip Pelagia wordt ingezet om de telescoop in zee te zetten. Over vijf jaar zijn naar verwachting zowel de locatie bij Toulon als bij Sicilië operationeel.