Nederland levert aardobservatie-instrument Tropomi op

"De testresultaten bewijzen dat Tropomi straks precies kan doen waarvoor het ontworpen is. Het instrument zal onze atmosfeer dagelijks tot op stadsniveau nauwgezet in kaart brengen, wat wetenschappers in staat zal stellen om de wereldwijd het klimaat en de luchtkwaliteit goed in de gaten te houden," aldus Frank Meiboom, hoofd programma’s en innovatie bij Airbus Defence and Space Netherlands. "Tropomi zet daarmee een grote stap voorwaarts in aardobservatie-metingen vanuit de ruimte." Tropomi brengt onder meer de luchtverontreinigers koolmonoxide en stikstofdioxide, het sterke broeikasgas methaan en ozon in kaart. Het instrument levert elke dag nieuwe gegevens over de wereldwijde luchtkwaliteit, met een resolutie van 7 bij 7 kilometer.

Samenbouw met satelliet

Aan de samenbouw van Tropomi met de satelliet is vanaf midden mei tot begin juli hard gewerkt. Thermische dekens beschermen het instrument tegen de grote temperatuurverschillen in de ruimte, die kunnen variëren van +130 tot -130 graden Celsius. Eind juli wordt de satelliet Sentinel 5 Precursor verscheept van Stevenage naar Toulouse voor een uitgebreid testprogramma bij Intespace. Daar wordt de satelliet blootgesteld aan de trillingen die vrijkomen bij een raketlancering en wordt bekeken of de hardware goed functioneert bij extreme temperaturen in vacuüm. "Tropomi zelf is al grondig getest. Nu gaat het instrument samen met de satelliet op voor het grote eindexamen," aldus Meiboom.

Eind 2015 zal de aardobservatiesatelliet naar verwachting terugkeren naar Stevenage, waar het transport naar Plesetsk in Rusland wordt voorbereid. Van daaruit wordt Tropomi tussen april en juli 2016 naar de ruimte gelanceerd aan boord van een Russische Rockot lanceerraket.

Klein en precies

Tropomi detecteert licht dat weerkaatst wordt door de dampkring en vergelijkt dit met licht direct van de zon. Het licht kaatst via spiegels, wordt uiteengerafeld door tralies en uiteindelijk vastgelegd met een detector. Nederlandse innovaties als de ‘verzonken tralie’ van Sron en TNO maken het instrument veertig keer kleiner dan zijn voorgangers, zonder aan precisie in te boeten. De gegevens die Tropomi in de ruimte verzamelt, worden door KNMI en Sron bewerkt en geschikt gemaakt voor wetenschappelijk onderzoek en andere toepassingen.

Voorbereidingen grondstation

Simultaan met de voorbereidingen van de hardware, werkt een Nederlands team van Airbus Defence and Space aan de operationele aspecten van het grondsegment van de missie bij Esoc, het European Space Operations Centre in Darmstadt, Duitsland. Meiboom: "We bereiden ons met simulaties voor op de wetenschappelijke gegevens die Tropomi straks terugstuurt naar de aarde, zodat wetenschappers direct met de eerste data aan de slag kunnen."

Tropomi is het enige instrument aan boord van de Sentinel 5 Precursor satelliet, die onderdeel uitmaakt van het Europese operationele aardobservatieprogramma Copernicus. Dit EU programma heeft tot doel veranderingen op de planeet aarde – op het land, ter zee en in de lucht – nauwkeurig in beeld te brengen. De gegevens die dit oplevert worden gebruikt door (klimaat)wetenschappers, maar bijvoorbeeld ook om natuurlijke hulpbronnen te monitoren, precisielandbouw mogelijk te maken en natuurrampen eerder te zien aankomen.

Tropomi is een samenwerking tussen Airbus Defence and Space Netherlands, KNMI, Sron en TNO, in opdracht van het NSO en ESA. Airbus Defence and Space Netherlands is hoofdaannemer voor het ontwerp en de bouw van het instrument. De wetenschappelijke leiding is in handen van het KNMI en SRON. Tropomi wordt gefinancierd door het Ministerie van Economische Zaken, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu.