Hydrogen Aircraft Powertrain and Storage System (HAPSS) is een volledig Nederlandse publiek-private samenwerking, opgezet door Unified International en InnovationQuarter met 17 bedrijven, waaronder Fokker, TU Delft, Rijksoverheid en het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum. Vanuit het Nationaal Groeifonds is 383 miljoen euro. toegekend aan het programma Luchtvaart in Transitie, waarvan het HAPSS-project het grootste onderdeel is. Het systeem is in 2025 al op labschaal gereed.
Uit een internationale survey blijkt dat meer dan 90 % van de consumenten bereid is om meer te betalen voor een vlucht, mits die volledig groen is. Het HAPSS-programma bereikt zero emission air travel en helpt Nederland om wereldwijd de belangrijkste leverancier van dergelijke systemen te worden (tier-one-positie). Het systeem wordt in de eerste instantie ingebouwd in een bestaand turboprop-vliegtuig met 40-80 zitplaatsen en kan vervolgens gebruikt worden in nieuwe zero-emissie-vliegtuigen met nog meer passagiers.
"Dit is wereldwijd uniek volgens experts. En het mooiste: boven dit project wappert een volledig Nederlandse vlag, dit project draagt dus direct en één-op-één bij aan het Nederlandse BBP," zegt Michel van Ierland van Unified International. Vanaf 2028 levert HAPSS 1200 banen op. "We bieden met dit programma structurele werkgelegenheid in de groene economie. Daarnaast ontsluiten we voor Nederland een wereldmarkt van € 16 miljard. Dit is bijvoorbeeld heel interessant voor Scandinavië en Nieuw-Zeeland, waar voor kortere afstanden nu nog wordt gemikt op batterij-elektrische technologie."
De hele keten in een vliegtuig, van brandstof tot aan voortstuwing wordt volledig en in z’n geheel vergroend. 17 organisaties en bedrijven, waaronder Fokker, TU Delft, Zepp Solutions en Saluqi, werken aan verschillende onderdelen van de keten, onder regie van een nieuw op te richten BV. Waar de brandstof nu nog in de vleugels wordt opgeslagen, worden die in het nieuwe vliegtuig vervangen door waterstofcapsules in de staart van het vliegtuig. De waterstof wordt daarna richting de motor vervoerd en omgezet in elektriciteit. In de motor wordt de elektriciteit omgezet in beweging en naar de propellers gestuurd.
"Het klinkt makkelijker dan het is; het leidingwerk is bijvoorbeeld ook een complexe aangelegenheid," zegt Bert Klarus van InnovationQuarter. "Wil je waterstof door leidingen vervoeren, dan moet je het goed onder controle houden met drukregelaars en compressoren. En er komt bovendien veel warmte vrij, daar moet je ook iets mee."
Met het HAPSS-project positioneert Nederland zich wereldwijd als leverancier voor airlines die duurzaam moeten gaan vliegen. Potentiële klanten zijn Airbus, Boeing, Embraer en De Havilland. In Amerika en het Verenigd Koninkrijk wordt er ook geëxperimenteerd met vliegen op waterstof, maar voornamelijk door partijen die hun oorsprong hebben in de commerciële, duurzame energievoorziening. "Die hebben een andere focus. Zij zijn voor ons eerder potentiële klanten en partners, dan concurrenten." Ook partijen als Airbus/Leonardo, Embraer werken aan waterstoftechnologie voor hun toekomstige vliegtuigen. Hun horizon is echter wat verder weg en ligt op de periode na 2035.
De Pi-Pop is een e-bike zonder de gewone energiecellen. Hij werkt op kracht zonder lithium-ion,…
Straling vanuit de ruimte is een uitdaging voor kwantumcomputers, omdat hun rekentijd beperkt wordt door…
Na meer dan 40 jaar voor KSB te hebben gewerkt, gaat directeur Nico Gitz binnenkort…
3T Electronics & Embedded Systems, onderdeel van de Kendrion Group, heeft een nieuwe locatie in…
Een nieuw huisbeveiligingssysteem schiet indringers de tuin uit met paintballs of traangas. Het is te…
Om ervoor te zorgen dat er steeds meer hernieuwbare waterstof wordt geproduceerd in Nederland en…