Nederlandse bedrijven hebben in 2019 2,6% minder octrooiaanvragen ingediend bij het Europees Octrooibureau (EOB). Dit na twee jaar groei. Met 6954 aanvragen is Nederland echter nog steeds het op drie na grootste land van herkomst voor octrooiaanvragen van de 38 lidstaten van het Europees Octrooibureau en neemt het wereldwijd de achtste plaats in.
Dat blijkt uit de EOB Patent Index.
De laatste keer dat het aantal Nederlandse octrooiaanvragen afnam (-4%) was in 2016 De huidige daling is grotendeels gevolg van het feit dat een paar van de grootste indieners afgelopen jaar minder octrooien hebben aangevraagd.
In totaal ontving het Europees Octrooibureau in 2019 een recordaantal van 181.000 octrooiaanvragen, een stijging van 4% ten opzichte van 2018. Ongeveer 45% van de aanvragen was afkomstig uit de 38 EOB-lidstaten, 55% kwam uit andere regio’s. De top vijf aanvragers waren
- de Verenigde Staten (25% van het totaal), gevolgd door
- Duitsland (15%),
- Japan (12%),
- China (7%) en
- Frankrijk (6%).
De toename van het aantal aanvragen werd voornamelijk veroorzaakt door een sterke stijging vanuit China, de Verenigde Staten en Zuid-Korea. Een andere duidelijke trend was de groei van het aantal octrooiaanvragen op het gebied van digitale communicatie en computertechnologie, een weerspiegeling van het toenemend belang van technologie die verband houdt met digitale transformatie.
Wat het aantal octrooiaanvragen per inwoneraantal betreft (indicatie voor innovatiekracht van een land), neemt Nederland neemt met 404 octrooiaanvragen per miljoen inwoners de 4e plaats in onder alle landen die octrooiaanvragen indienen bij het EOB. Denemarken (nr. 3, 412) en Zweden (nr. 2, 433) doen het iets beter, met Zwitserland als absolute topper op nr. 1, met 988 octrooiaanvragen per miljoen inwoners.
"Nederland is duidelijk de thuisbasis van veel innovatie gezien de positie van verschillende toonaangevende bedrijven in de top van onze octrooiaanvragers en de hoge notering van octrooiaanvragen per hoofd van de bevolking", aldus EOB-voorzitter António Campinos. "Wat bovendien telt is dat de octrooiaanvragen vanuit Nederland een breed terrein van technologie bestrijken en de innovatiekracht van het land daarmee een solide basis heeft in veel verschillende industrieën", verklaart de EOB-voorzitter verder.
Royal Philips, Signify, Airbus, NXP: Nederlandse top-octrooiaanvragers
Royal Philips was in 2019 wederom de meest actieve octrooiaanvrager van Nederland bij het EOB met 1542 octrooiaanvragen (-4,6%), gevolgd door Signify (voormalig Philips Lighting) met 656 aanvragen (+14,5%), Airbus 530 (+4,1%), NXP 351 (+12,5%) en DSM 343 (-31.4%). In het EOB-totaaloverzicht van vooraanstaande octrooiaanvragers staat Royal Philips opnieuw op de 8e plaats.
Binnen de tien belangrijkste technologiesectoren van het EOB, was Royal Philips nr. 2 in medische technologie, na Johnson & Johnson, nr. 4 in metingen na Siemens, United Technologies en Robert Bosch en nr. 8 in computertechnologie. In die sector behaalde het de toppositie in de sub-sector ‘beeldgegevensverwerking en -generatie’. Signify was nr. 3 in ‘elektrische machines, apparaten en energie’. Ondanks het feit dat DSM minder octrooiaanvragen indiende, bleef het de nr. 2 in biotechnologie na Hoffmann-La Roche.
Meeste octrooiaanvragen uit provincie Noord-Brabant; Eindhoven op nr. 1
De provincie Noord-Brabant voert de ranglijst aan van Europese octrooiaanvragen binnen Nederlandse regio’s, met een toegenomen aandeel van 54% (+4.9%). De regio was ook de op vier na sterkste van alle Europese regio’s die in 2019 octrooiaanvragen indienden bij het EOB (grafiek: Toonaangevende Europese regio’s bij het EOB in 2019). Op de Nederlandse ranglijst van regio’s staat Zuid-Holland op nr. 2 (14.6%, was 14,9%) gevolgd door Noord-Holland (10%, was 9,4%) dat daarmee Zuid-Limburg als derde sterkste regio verdrong. In Friesland en Drenthe werd de grootste stijging van het aantal octrooiaanvragen geregistreerd, respectievelijk +25% en +18.2%.
De ranglijst van Nederlandse steden wordt aangevoerd door Eindhoven met veruit de meeste octrooiaanvragen (2687 een aandeel van 38.6%, +4,6%), vóór Amsterdam (473, +4%) en Rotterdam (325, -2,4%).
Afname Nederlandse octrooiaanvragen biotechnologie
De meeste aanvragen uit Nederland in de belangrijkste technologiesectoren betreffen medische technologie (-5,6%) gevolgd door elektrische machines, apparaten en energie (+9,8%) en metingen (+7,2%). Octrooiaanvragen uit Nederland stegen het sterkst in chemische technologie (+17,7%). De grootste dalers waren biotechnologie (-22,6% na een stijging van 23% in het voorgaande jaar) en levensmiddelenchemie (-15,6%).
EOB-octrooiaanvragen algemeen: 5G en AI aanjagers van groei
Digitale communicatie staat voor de eerste keer in meer dan tien jaar op de eerste plaats waar het octrooiaanvragen bij het EOB betreft. Het boekte de sterkste groei in 2019 (+19,6%) en versloeg daarmee medische technologie (+0,9%) dat sinds 2006 de meest octrooi-actieve sector was (grafiek: Top technologiesectoren). Bij digitale communicatie, waaronder cruciale technologie voor de toepassing van 5G draadloze netwerken, is het aandeel van octrooiaanvragen uit China, de Verenigde Staten en Europa nagenoeg gelijk, elk verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van het totaal.
Met een stijging van 64,6%, droegen Chinese bedrijven het meest bij aan de groei in deze sector. De op één na snelst groeiende sector bij het EOB in 2019 was computertechnologie (+10,2%) De drijvende factor voor groei was hier de stijging van octrooiaanvragen voor AI. Amerikaanse bedrijven waren goed voor bijna 40% van alle octrooiaanvragen in de sector computertechnologie (+14,6%) gevolgd door EOB-lidstaten met een aandeel van 30% (+9,3%) en China met iets meer dan 10% van het totaal (+18,7%).
Europese trends: Daling Frankrijk, Groei voor Zweden en VK
Octrooiaanvragen uit Zweden (+8%) en het VK (+6,9%) lieten een aanzienlijke groei zien terwijl Duitsland stabiel bleef (+0.5%) en Frankrijk (-2,9%) evenals Nederland te maken kreeg met een daling.
Huawei topaanvrager
De EOB-bedrijvenlijst weerspiegelt ook het groeiende belang van digitale technologie. Huawei stond in 2019 bovenaan met 3524 octrooiaanvragen. Samsung schoof op naar de 2e plaats en LG nam de 3e plaats voor haar rekening. De twee Zuid-Koreaanse bedrijven werden gevolgd door het Amerikaanse bedrijf United Technologies en de topaanvrager van 2018, Siemens, dat uiteindelijk 5e werd.