Nationale agenda voor kwantumtechnologie: Nederlandse voortrekkersrol uitbouwen

Robbert Dijkgraaf heeft staatssecretaris Mona Keijzer maandag de Nationale Agenda Quantum Technologie overhandigd. “Nederland heeft nú een unieke kans wereldleider te worden en ik adviseer de regering hier met voorrang uitvoering aan te geven.”

Nederland geldt momenteel als een van de leidende spelers in de kwantumtechnologie. Die sterke positie is uiteraard niet vanzelfsprekend. Op verzoek van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat brachten kennisstellingen en hightech bedrijven in kaart wat er de komende jaren nodig is om de Nederlandse voortrekkersrol te behouden en te versterken.

Dijkgraaf: "Na decennialang onderzoek zijn we nu klaar voor de doorbraak van kwantumtechnologie, gebaseerd op fundamentele natuurwetten. Dit zal de high-techindustrie radicaal veranderen en ons leven op dramatische en onvoorziene manieren verbeteren. Nederland loopt op dit terrein echt voorop – "we are punching far above our weight" zoals Amerikanen dat zeggen. Deze agenda is ambitieus, concreet en realistisch en wordt door alle relevante partijen gedragen. Nederland heeft nú een unieke kans wereldleider te worden en ik adviseer de regering hier met voorrang uitvoering aan te geven."

Keijzer: "Met de Nationale Agenda Quantumtechnologie ligt er een sterke strategie om ook in de volgende fase koploper te blijven. De komende tijd gaat het kabinet onderzoeken hoe aan deze strategie uitvoering gegeven kan worden. Ik ben ervan overtuigd dat kwantum één van de sleuteltechnologieën voor onze toekomst is, die bij gaat dragen aan een gezonde economie en een betere wereld."

Quantum Delta NL

De Nationale Agenda Quantum Technologie heeft tot doel Nederland te positioneren als een internationaal toonaangevend centrum en knooppunt voor kwantumtechnologie: de Quantum Delta NL, kortweg QΔNL. Onze uitgangspositie is uitstekend: Nederlandse universiteiten en kennisinstellingen zijn koplopers op het gebied van qubits, kwantuminternet, kwantumalgoritmes en post-kwantum cryptografie en fungeren als een magneet voor wereldwijde bedrijfsinvesteringen en talent. We zijn bovendien sterk in systems engineering en in het combineren van technologieën tot werkende systemen, cruciaal voor innovatie.

Actielijnen Agenda

De wereld om ons heen staat echter niet stil: er wordt veel geïnvesteerd in kwantumtechnologie en de "battle for brains" is in volle gang. Om een leidende positie te behouden is het zaak dat Nederland een volgende stap zet. Niet alleen financieel, maar ook door strategische prioriteiten te kiezen en die op te pakken. Door een juiste balans van nationale versterking en internationale samenwerking kunnen we Nederland optimaal positioneren en nieuwe waarde creëren voor de BV Nederland. De agenda onderscheidt daartoe vier actielijnen:

  • Realiseren van doorbraken in onderzoek en innovatie;
  • Ecosysteemontwikkeling, marktcreatie en infrastructuur;
  • Human capital: educatie, kennis en vaardigheden;
  • Starten van een maatschappelijke dialoog rondom kwantumtechnologie

Overkoepelend zijn er bovendien drie katalysator-programma’s met als doel de ontwikkelingen te versnellen en kwantumtechnologie aan de hand van demonstrators tastbaar te maken en eindgebruikers en onderzoekers ruimte te bieden om ervaring op te doen met het gebruik ervan:

  • Quantum Computing and Simulation;
  • Nationaal Quantum Netwerk;
  • Quantum Sensing Applicaties.

Totstandkoming van de agenda

In het voorjaar van 2019 hebben Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven op aangeven van de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat en de topsectoren HTSM en ICT in kaart gebracht wat er allemaal moet gebeuren om hun ambitie ten aanzien van kwantumtechnologie waar te maken. TNO, QuTech, QuSoft, EZK, NWO, QT/e en het Lorentz Instituut hebben samen met AMS-IX, Techleap.nl (voorheen StartupDelta) en Microsoft deze handschoen opgepakt in nauwe samenspraak met het hele veld. Een groot aantal partijen uit de ‘gouden driehoek’ (wetenschap, overheid en bedrijfsleven) is betrokken geweest bij de totstandkoming van deze agenda.