Ministerraad: “Privacy moet geborgd in ‘sleepwet’”

De nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv, ook wel de Sleepwet genoemd) verruimt de mogelijkheden van de AIVD en MIVD om in de gegevens van Nederlandse burgers te speuren en deze uit te wisselen met andere, ook buitenlandse, overheden. De naderende introductie van de wet heeft voor veel onrust gezorgd, waarbij met name de handtekeningenactie van een groep Amsterdamse studenten veel aandacht heeft gekregen.

En nu krijgt de Tweede Kamer dus een brief van de Ministerraad. De wet biedt volgens de verantwoordelijke ministeries al de nodige waarborgen om onze privacy te waarborgen, maar ‘het kabinet zal op een aantal specifieke onderdelen nog scherper toezien dat de juiste balans tussen veiligheid en privacy is geborgd.’

Sneller wegingsnotities

Informatie van de AIVD en MIVD mag niet zomaar worden uitgewisseld met buitenlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten. De Wiv 2017 stelt meerdere criteria, zoals de parlementaire controle in een land, de mensenrechtensituatie en het niveau van gegevensbescherming. Op basis van deze afweging wordt bepaald hoeveel informatie er kan worden gedeeld. De ministers van BZK en Defensie gaan nu versneld wegingsnotities opstellen voor partners waarmee intensief wordt samengewerkt. Hierdoor kan toezichthouder CTIVD bij inwerkingtreding van de Wiv 2017 direct een substantiële toetsing van deze internationale samenwerking uitvoeren.

Evaluatie na twee jaar

De evaluatie van de Wiv 2017 wordt vervroegd uitgevoerd door een onafhankelijke commissie na twee jaar. Als uit de evaluatie blijkt dat er extra waarborgen in de wet moeten worden opgenomen, dan zal het kabinet daarvoor voorstellen indienen. De commissie zal bestaan uit deskundigen op het gebied van privacy, veiligheid en techniek. Zij krijgen toegang tot alle gegevens, ook staatsgeheimen, en hun rapport zal openbaar zijn.

Bewaartermijn

De Wiv 2017 regelt voor het eerst een algemene bewaartermijn voor verzamelde informatie door de diensten. Allereerst geldt dat van de daadwerkelijk geïntercepteerde data naar verwachting 98% direct weer verwijderd en vernietigd wordt. De overgebleven informatie verkregen uit onderzoek naar digitale datastromen mag maximaal drie jaar worden bewaard. Voor alle andere gegevens die voortkomen uit onderzoek geldt een maximale bewaartermijn van één jaar. Het kabinet zal ervoor zorgen dat bij inwerkingtreding van de wet instrumentarium beschikbaar is waarmee gegevensbescherming is geborgd, zodat de CTIVD dit onmiddellijk kan betrekken bij zijn toezichthoudende taken.