“Wij zitten gelukkig in de positie waarbij we vanuit het verleden op de een of andere manier hele goeie, slimme en creatieve mensen aan ons hebben weten te binden. Doordat we die mensen hebben, kunnen we dit soort projecten doen – echte high-end projecten. En dankzij die stoere en uitdagende projecten lig je ‘s avonds met een goed gevoel in je bed”, aldus Kees van Son, technisch directeur bij het jarige MechDes Engineering in Harderwijk. Hoezo dan?
Door: Robin Zander, hoofdredacteur Constructeur
“Omdat je er toch maar mooi mede voor zorgt dat Nederland de komende 30 jaar droge voeten houdt, in de energietransitie een mooie stad kan bouwen en concurrerend een windmolen kan bouwen. En ook nog de stenen voor de fundatie van die windmolen efficiënt en veilig op de zeebodem kan krijgen”, stelt Van Son die binnen MechDes leiding geeft aan de tak Special Equipment. Je zou als werktuigbouwer voor minder juist uít je bed komen.
Van offshore tot civiel
Dit jaar viert MechDes Engineering bovendien het dertigjarig bestaan. Het werktuigbouwkundig ontwerpbureau is in 1994 opgericht door, en staat nog steeds onder leiding van, Henk van Ommeren. In die dertig jaar is het ontwerpbureau uitgegroeid tot zoals ze zeggen ‘het grootste mechanical engineering bureau op de Veluwe’ met een personeelsbestand van rond de honderd. Die mannen en vrouwen werken niet allemaal voor Special Equipment maar ook voor de tak Tooling & Machines. Laatstgenoemde is het adres voor ‘automotive tooling’, speciaalmachines en projecten in de logistieke markt. Special Equipment legt zich in hoofdzaak toe op zware machinebouw in bijvoorbeeld de offshore. Maar ook steeds vaker klopt de civiele techniek aan voor ontwerp en de engineering van werktuigbouwkundige constructies en installaties.
Kennis en kunde
‘MechDes’ is misschien geen naam die bij de laten we zeggen de ‘gemiddelde’ werktuigbouwer grote bekendheid geniet. Onterecht, want het zijn niet de minste spelers in de markt die bij hen aankloppen – als de eigen engineeringcapaciteit tekort schiet of nieuwe ogen nieuwe inzichten kunnen opleveren. Wat te denken van de klimmende kraan van windturbinefabrikant Lagerwey? Of, om bij de kranen te blijven, het innovatieve kraanconcept van Tetrahedron voor de installatie van offshore windturbines op ‘eenzame hoogte’?
Ook Allseas heeft al meer dan eens een beroep gedaan op de MechDes-engineers. Zij hebben hun kennis en kunde bijvoorbeeld ingezet bij de ontwikkeling van het Jacket Lift System voor de Pioneering Spirit. Met het systeem kan het complete onderstel – de jacket – van een offshore platform aan boord worden gehesen van dit immense schip. Ook aan hun diepzeemijnbouwproject Deep Sea Polymetallic Nodule Collection is in ‘Harderwijk’ een bijdrage geleverd.
‘In hun genen’
Daar kan je het team van pakweg 35 engineers bij Special Equipment wel mee boeien en uitdagen. Dat heeft ook zo zijn voordelen op een krappe arbeidsmarkt, stelt Van Son. “Omdat we dit soort leuke interessante projecten doen, kunnen we ook de beste engineers die in Nederland beschikbaar zijn aan ons binden. Dat is eigenlijk wel een heel leuk sneeuwbaleffect. Als je moeite hebt om aan goede mensen te komen omdat je geen uitdagende projecten hebt, maar je ook geen uitdagende projecten kan krijgen omdat je geen goede mensen hebt. Wij hebben dat in het verleden op de een of andere manier kunnen doorbreken.”
Hoe ze dat hebben gedaan? Dat toeval en geluk een rol hebben gespeeld zal Van Son niet ontkennen. Maar hier komt zeker ook zoiets als lef bij kijken. “De mensen die hier zitten hebben allemaal in hun genen dat ze bij ieder project weer opnieuw willen worden uitgedaagd”, schetst Van Son het ‘MechDes-dna’. “Met ieder project willen ze net buiten hun comfortzone komen. Ze willen geen twee of drie keer hetzelfde doen. Het zijn allemaal harde werkers en rastechneuten die vol voor een mooi stuk techniek gaan en de rest interesseert ze niet zo. Ze hoeven geen stropdas, een chique auto en een hartstikke luxe kantoor. Dat hoeft allemaal niet. Het gaat gewoon om die techniek.”
Businesscase
Ook Dries Vis, een van de drie projectmanagers bij Special Equipment onderschrijft dat lef een succesfactor is. “Wij proberen met klanten mee te denken en zoeken uit wat nu echt daadwerkelijk nodig is. Daar ligt onze kracht. Wij zijn om onze klanten goed te bevragen en er achter te komen wat ze nu willen: “Welke kant wil je op? Want als jij nu zegt dat je dit wil, dan is dit het gevolg”. Dat doen we dan in een conceptfase en leidt uiteindelijk vaak tot goede ontwerpen. Daar kunnen we ook de detailengineering voor uitvoeren. Ik denk dat daar wel een groot deel van onze kracht ligt ten opzichte van andere bureaus. Wij horen vaak van onze klanten dat andere bureaus daar toch wat afwachtender in zijn. Wij hoeven niet per se een heel eisenpakket van je te krijgen. We gaan samen met de klant uitzoeken wat het pakket van eisen wordt en of dat aansluit bij de businesscase die klant voor ogen heeft. Dat is de grote kracht van MechDes en andere bureaus laten dat denk ik liggen.” Van Son vat nog even samen: “Ik zeg wel eens ‘je moet niet doen wat de klant zegt, je moet doen wat de klant wil’. Daar zit vaak verschil tussen.”
‘Open en eerlijk’
Arjan Schouten, Vis’ collega-projectleider bij Special Equipment en beiden met een goede tien jaar engineeringervaring op zak, noemt nog een ander afgeleid aspect: “Wij zijn ook niet bang om nee tegen een klant te zeggen. Daar ligt ook de kracht van MechDes. Wij leveren niet alleen kwaliteit en wat de klant zegt dat hij wil, maar uiteindelijk ook wat kan. Dat is wel de basishouding van de mensen hier. We houden niet van om de hete brij heendraaien. Als we ergens tegenaan lopen zeggen we ook tegen de klant dat het niet gaat of we het niet weten en het daarom verder willen onderzoeken. Dat vertellen we gelijk en wordt vaak gewaardeerd.”
Van Son: “Zo gaan we ook met elkaar om. Dit soort projecten doe je niet alleen. Het is echt teamwork en je bent constant met elkaar bezig. Wat de een niet weet, weet de ander. Waar de een zich vergist, ontdekt de ander dat. We schromen niet te zeggen dat we iets verkeerd hebben gedaan. Dat wordt open en eerlijk gecommuniceerd. Dat is ook de enige manier om dit soort high end projecten tot een goed einde te brengen. Die open werkhouding en communicatie hanteren we ook richting de klant. Wij zijn eigenlijk niet anders gewend. Hier zijn geen mensen die dingen voor zich houden. Nee – zo zitten wij niet in elkaar en dat is ook wel overgeslagen naar hoe wij communiceren met klanten.”
Scheiding
Een andere karakteristiek in de werkwijze van MechDes zou je bijna een ‘scheiding der machten’ kunnen noemen. “Wat ook goed werkt is de strikte scheiding projectleider en hoofdconstructeur. Ik werk met Sander (Sander den Oudsten is senior lead engineer – red.) aan een project en hij hoeft zich bijvoorbeeld niet bezig te houden met de financiën en de planning.” Den Oudsten merkt wel lachend op dat hij dan misschien de planning niet hoeft te maken, maar die natuurlijk wel moet halen. “Maar als er discussies zijn met de klant ben ik de gebeten hond. Ik ben dan de ‘bad cop’ en hij is de ‘good cop’”, zegt Schouten geamuseerd. “Dat werkt gewoon heel prettig. Ook als er dingen zijn die mij technisch gezien opvallen, bespreek ik dat met Sander. Of andersom als Sander zegt ‘volgens mij laat je een gat vallen richting de klant’ dan hoor ik dat ook.”
Den Oudsten over zijn rol als hoofdconstructeur: “Ik ben technisch verantwoordelijk voor het project. Ik was bijvoorbeeld de lead engineer voor de Tetrahedron-kraan en moet er voor zorgen dat de kwaliteit goed is, dat de rekenmethodes kloppen en goed afgestemd zijn en dat het hout snijdt. Dat is mijn verantwoordelijkheid. Als Arjan vertelt dat de klant heeft gebeld en we vijf weken eerder moeten opleveren, maar ik moet dan bochten afsnijden, dan steek ik daar een stokje voor – omdat ik niet garant kan staan voor de kwaliteit. Dus in principe is er hele strikte scheiding: de lead engineer is technisch verantwoordelijk voor het project.”
Geen concessies
Dat iemand trouwens op zijn of haar formele strepen zou moeten gaan staan, is eigenlijk niet aan de orde vertelt Schouten en beaamt Den Oudsten. Alles gaat in overleg en dan zijn er nog de interne design reviews om de koppen bij elkaar te steken als zich moeilijke vraagstukken voordoen. De lead engineer legt wel uit dat een spanningsveld kan ontstaat tussen wat je technisch nog zou willen doen, maar qua budget nog mogelijk is.
Van Son: “Als wij tot de conclusie komen dat er technisch gezien meer budget moet komen, dan gaan de projectleiders aan de slag om dat te krijgen. Soms besluiten we wel eens als we geen geld krijgen dat we het toch doen. Dan gaan we naar Henk (Van Ommeren – red.)) omdat hij dan zijn portemonnee moet trekken en zeggen ‘Henk, we zitten in de problemen. We kunnen niet lekker slapen als we dit werk niet gedaan hebben. Het lukt niet om er meerwerk voor te krijgen, maar zonder die extra controles of die berekeningen wordt het niet vrijgegeven’. Want kwaliteit staat bovenaan.” Of zoals Den Oudsten het verwoordt: “Daar doen we geen concessies.”
Tetrahedron
In 2020 verrast het Rotterdamse Tetrahedron met een nieuw kraanontwerp voor de installatie van offshore windturbines. Het ontwerp gaat uit van een fundamenteel ander bewegingsprincipe en een efficiënte overdacht van de belasting in de kraanconstructie. Dat laatste is te danken aan de van de tetraëder/tetrahedron afgeleide constructie, een piramide met een driehoekig grondvlak. Het resultaat is dat bij een gelijke ‘footprint’ de kraan hoger hijst dan alle huidige alternatieven, stellen de ontwerpers. Inmiddels is het eerste prototype geassembleerd en beproefd. Dit prototype is een kleinere variant van de exemplaren die uiteindelijk geïnstalleerd op een jackup-platform zonder aanvullende dekversterking in op een straal van 40 m, 180 m boven de waterlijn de gondel en wieken van windturbine moet gaan installeren – tientallen meters hoger dan de huidige kranen kunnen.
MechDes is gevraagd mee te werken aan de engineering van de kraan. Allereerst is gestart met een conceptverificatie, zodat het ontwerp ook nog eens door een andere partij is geverifieerd, vertelt Vis. Omdat Tetrahedron in hoofdzaak had gewerkt met balkmodellen, heeft MechDes ook het CAD-model gemaakt. Bij de engineering van de kraan is gewerkt met een massabudget als belangrijke voorwaarde. Niet alleen vanwege de kosten, maar uiteraard ook omdat de kraan uiteindelijk op het dek moeten komen te staan van bestaande offshore installatieplatforms zonder dat te moeten versterken. Interessant technisch aspect is dat aramide kabels op voorspanning worden gebruikt als tuien voor de giek. Het is cruciaal dat de voorspanning onder alle belastingen gehandhaafd blijft. Hiervoor wordt gebruik van gemaakt van hydraulische ‘tensioners’. Je moet er bijvoorbeeld rekening mee houden dat de aramide kabels korter worden als ze warm worden. De voorspanning zorgt ervoor dat de constructie met de hele slanke giek voldoende stijf is.