Klimaat- en Energieverkenning: tempo moet omhoog; industrie en vervoer gaan goed

‘Het is heel erg onwaarschijnlijk dat Nederland het wettelijke
klimaatdoel van 55 procent emissiereductie in 2030 haalt’. Dat stelt de Klimaat- en Energieverkenning (KEV) 2024 van PBL, TNO, CBS, RIVM, RVO en WUR. Er is echter een goede vooruitgang in vervoer, gebouwen en industrie.

Met het huidige uitgewerkte beleid (‘vastgesteld en voorgenomen’) liggen we op schema voor een broeikasgasemissiereductie van 44 tot 52 procent in 2030 ten opzichte van 1990. Doorrekenbare plannen (‘geagendeerd beleid’) voegen daar netto weinig aan toe: 45 tot 52 procent reductie. Daarmee is de geraamde maximale emissiereductie 5 procentpunt lager dan vorig jaar, zo stellen de onderzoekers. ‘Alleen extra beleid dat snel reducties oplevert, kan het doel voor 2030 dichterbij brengen.’

De KEV houdt jaarlijks bij hoe het staat met de klimaatdoelen. De conclusies volgen dus uit de berekeningen van dit jaar; vorig jaar waren die anders en volgend jaar kunnen ze ook weer anders zijn. Het rapport wordt opgesteld door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in samenwerking met TNO, Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Ook Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en Wageningen University & Research (WUR) leveren bijdragen.

Vooruitgang in vervoer, gebouwen en industrie

In de afgelopen 2 jaar zijn veel plannen uitgewerkt. Vooral op het gebied van vervoer, gebouwen en industrie is er vooruitgang. Bijvoorbeeld door de installatie van warmtepompen in woningen en gebouwen, CO₂-belastingen en het toevoegen van biobrandstoffen. 

Elektriciteitssector blijft achter

Maar door onder andere vertraging in de aanleg van windparken en een grotere vraag naar elektriciteit, is de verwachte vermindering in uitstoot in de elektriciteitssector lager dan eerder gedacht. In 2030 zal 75% van de elektriciteit in Nederland uit hernieuwbare (duurzame) bronnen komen. De verwachting was dat dit 85% zou zijn.

Nederland deels op koers in Europa

Nederland ligt hiermee wel op koers om het Europese doel voor uitstootvermindering te halen. Maar het doel voor hernieuwbare energie is moeilijker te bereiken. Het Europese doel is verhoogd naar 39% hernieuwbare energie in 2030. Nederland blijft waarschijnlijk steken tussen 30% en 37%. Dit komt door tegenvallers in windenergie, zonnepanelen en warmtepompen.

Tempo moet omhoog

Op de lange termijn hebben de onderzoekers zorgen over het tempo waarin de uitstoot daalt. Het doel van 55% minder uitstoot zal als het zo doorgaat in 2035 worden gehaald. Dan lukt het vermoedelijk ook niet om in 2050 klimaatneutraal te zijn.

‘Het tempo moet bijna verdubbelen om de doelen te halen’, aldus PBL. ‘Nieuwe maatregelen zijn nodig. Voor een kans van 50% om het doel te halen in 2023, is nog 16 megaton extra uitstootvermindering nodig. En voor 95% kans is 24 megaton extra nodig.