Kapitaal voor elektrochemie en groene waterstof

"Deze initiatieven moeten elkaar versterken in het aanpakken van de grote uitdaging om de industrie en ons energiesysteem duurzaam te elektrificeren" stelt Manon Janssen, voorzitter van de klimaattafel Industrie en boegbeeld van de topsector Energie.

Volgens Janssen gaat het om een eerste stap. "Het PBL liet afgelopen maart zien dat elektrificatie een veelbelovende optie is om drastische CO2-reductie te realiseren. Maar PBL laat tegelijkertijd ook zien dat daarvoor aanzienlijke investeringen nodig zijn. Door in samenhang initiatieven over de hele kennis- en innovatieketen op te starten, en wisselwerking tussen die initiatieven te stimuleren, zijn we op de goede weg."

De vier initiatieven

Tenure track ECCM

Om de kennisbasis in Nederland op het gebied van ECCM te verstevigen investeert het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap via NWO in een zogenaamde tenure track call. Dit is een loopbaantraject voor wetenschappelijk medewerkers. Het traject loopt van assistant professor, via associate professor (adjunct hoogleraar) naar full professor. Met de ECCM tenure track call wordt de basis gelegd voor nieuwe onderzoeksgroepen in Nederland die zich bekwamen in een deelgebied van de ECCM-thematiek. Maatschappelijk Verantwoord Innoveren (MVI) maakt integraal onderdeel uit van het programma en is gericht op de maatschappelijke acceptatie en toepassing van nieuwe technologie om de maatschappelijke uitdaging aan te pakken. NWO investeert in totaal zeven miljoen euro in deze call, die met cofinanciering van Tata Steel, Nouryon en Shell tot stand komt. De call is geopend.

Opslag & Conversie

Het ministerie van EZK financiert de helft van de NWA-call op het gebied van Opslag & Conversie. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap verdubbelt via NWO dit bedrag tot de totale omvang van M€ 3,8. Opslag en conversie is het opslaan van hernieuwbare elektriciteit in chemische bindingen. Deze omzetting is onmisbaar in een duurzaam energiesysteem en vereist diepgaande fundamentele en toegepaste kennis op het gebied van ECCM. Voor deze call is de aandacht voor kennisoverdracht en toepassing van de resultaten van belang. Het programma roept kennisinstellingen en andere geïnteresseerde partijen op tot het deelnemen aan onderzoeks- en implementatieprojecten. De consortia werken interdisciplinair en zijn kennisketenbreed.

Faraday lab en VoltaChem

In het nieuwe elektrochemische laboratorium in Petten, genaamd het ‘Faradaylab’, werkt TNO onder andere aan de ontwikkeling van waterstofproductie met behulp van PEM elektrolyse. Hoe kunnen we goedkopere en beschikbare materialen gebruiken en tegelijkertijd ook de levensduur en efficiëntie vergroten van het elektrolyse proces? Hoe schalen we fabricageprocessen voor elektrolyzers en groene waterstof op? TNO werkt in het Faradaylab samen met de industrie en toeleveranciers van bijvoorbeeld membranen en coatings. Het Faradaylab wordt verder ingezet voor het open innovatieprogramma VoltaChem, waarin naast waterstofproductie ook elektrochemische conversie van hernieuwbare grondstoffen (biomassa en CO2) en Power-2-Heat oplossingen worden onderzocht. Het ministerie van EZK investeert zes miljoen euro in het Faradaylab. Daarnaast investeert TNO twee miljoen euro extra per jaar in het VoltaChem-onderzoeksprogramma op het gebied van industriele elektrificatie en carbon capture and storage.

HydroHub MW Test Centre

Het Hydrohub MW Test Centre heeft tot doel de technologische ontwikkeling van waterelektrolyse te ondersteunen. De technologische ontwikkeling in het testcentrum moet leiden tot een kostprijs voor de elektrolysekolom van 50-100 €/kW met een efficiëntie van boven de 80% (voor de eerste vijf jaar van gebruik) en een druk van 30 bar tegen 2030. De ontwikkeling van duurzame waterstof in Groningen krijgt hiermee een belangrijke impuls. Het testcentrum wordt gebouwd op de Zernike Campus van de RUG en moet over een jaar operationeel zijn. ISPT is initatiefnemer van het Hydrohub Mw Test Centre, samen met Entrance, RUG, Nouryon, Yara, Gasunie, Shell, Frames, Groningen Seaports, Yokogawa, TNO en de Provincie Groningen. Met de bouw van het testcentrum is een investering 6,9 miljoen euro gemoeid.