Jan van Eijk ontvangt de ASPE Lifetime Achievement Award 2021

Van Eijk geldt als grondlegger van de mechatronica in Nederland en een eigenzinnig denker. Hij heeft bijgedragen aan innovaties van Philips en spin-offs als ASML, zette zich vol in voor opleiding van mechatronici en legde veel nadruk op interdisciplinaire samenwerking en ‘soft skills’.

Uit het juryrapport:

‘Als pijler van deze gemeenschap heeft prof.dr. van Eijk bijgedragen door het initiëren en leiden van innovatieve toegepaste onderzoeksactiviteiten en door het actief delen van industriële expertise. Deze samenwerkingsgeest werd voor het eerst gerealiseerd in 1989 met de oprichting van een intern mechatronica-trainingsprogramma voor Philips-ingenieurs, waar industriële trainers nieuwe ingenieurs leerden te werken in multidisciplinaire teams en elkaars technische sterke punten te gebruiken om het beste in het algemeen te bereiken resultaat. Deze cursus heeft inmiddels zo’n 2500 ingenieurs opgeleid en een solide basis gelegd terwijl andere trainingsprogramma’s werden gecreëerd om de aanvullende disciplines te dekken. Met ingang van 2010 zijn deze opleidingsactiviteiten buiten de Philips-organisatie voortgezet door de oprichting van de ‘Mechatronics Academy’.

‘Hij begon zijn opleiding aan de Technische Universiteit Delft met een MSc-graad in Werktuigbouwkunde. Daarna werkte hij drie jaar in het buitenland aan universiteiten in Pakistan en Sri Lanka als UNESCO-medewerker, voordat hij terugkeerde naar Delft om een ​​doctoraatsopleiding af te ronden, waaronder een proefschrift over het ontwerp van buigmechanismen. Hij ontving een Ph.D. in werktuigbouwkunde in 1985.

‘Van Eijk werkte toen tweeëntwintig jaar bij het bedrijf Philips in hun Centre For Industrial Technology (CFT). Het Philips-bedrijf, gevestigd in Nederland, is sinds het begin van de twintigste eeuw een geboorteplaats van vooruitgang in wetenschap en technologie. Dit centrum vormde de kennisbasis voor massaproductietechnologie bij Philips. Onderzoek gedaan in het "Natlab" was beroemd en de ontwikkeling van productiemachines met hoge doorvoer bleek een belangrijke factor te zijn in de decennialange groei van de organisatie. Gedurende zijn carrière heeft Jan van Eijk de kans gehad om op dit fundament voort te bouwen en samen te werken met vele uitstekende ingenieurs op het gebied van hoge precisie mechatronica.

‘Zijn unieke vaardigheden en expertise zijn voortgekomen uit de kennis en ervaring die hij heeft opgedaan bij Philips waar hij Chief Technical Officer van Mechatronics werd. Tijdens het bouwen van een mechatronisch technologiecentrum van ongeveer 200 ingenieurs, leverde hij conceptuele bijdragen aan een breed scala aan toepassingen, waaronder optische schijfaandrijfsystemen en lithografiesystemen. Met de start van ASML in 1985, droeg Dr. van Eijk bij aan sleutelconcepten en aan de architectuur van mechatronische elementen van ASML’s zeer succesvolle lithografietools. Het gebruik van een rigoureus metrologisch concept, geïntroduceerd in 1986, vormde een belangrijke bijdrage aan de vroege lithografiemachines.

‘Na zijn vertrek bij Philips in 2007 richtte hij zijn eigen bedrijf op, Mechatronic Innovation and Concept Engineering (MICE), om wereldwijd advies te blijven geven aan fabrikanten van apparatuur van wereldklasse. Hij adviseert niet alleen over technische concepten en ontwerpen voor systemen, maar ook over de ontwikkeling van belangrijke componenten die nodig zijn voor de succesvolle groei van geavanceerde technologieorganisaties.

‘Zijn vaardigheid om verfijnde concepten op een zeer toegankelijke manier uit te leggen, werd verder vergroot door van 2000 tot 2012 twaalf jaar als parttime hoogleraar les te geven aan de TU Delft. Daar begeleidde hij promovendi bij projecten die te maken hadden met het gebruik van actieve magnetische lagers voor precisietoepassingen. Als co-auteur heeft hij bijgedragen aan het boek "The Design of High Performance Mechatronics" geschreven door Prof. Rob Munnig Schmidt. Dit boek geeft een industrieel perspectief op de multidisciplinaire kennis die wordt gebruikt in mechatronische engineering.

‘Jan van Eijk was enkele jaren lid van de raad van euspen en de raad van bestuur van ASPE. In 2012 ontving hij de euspen Lifetime Achievement Award en in 2016 kende de DSPE hem de Martin van den Brinkprijs toe voor zijn leidende rol in het ontwerpen van hoogtechnologische systemen.’