Intelligent drukwerk: innovatie in de grafische sector

Intelligent drukwerk, ook bekend als printed electronics, maakt gebruik van inkt die elektriciteit kan geleiden. "Het is een innovatie die nieuwe kansen biedt aan de grafische sector die het de laatste jaren niet gemakkelijk heeft", zegt Mascha van Dort van TNO: "Er zit groei in de markt, maar er is tegelijkertijd sprake van overcapaciteit. De drukkerijen zoeken nieuwe afzetmogelijkheden en intelligent drukwerk kan die bieden. TNO heeft daarom vijf Technologieclusters (TC’s) georganiseerd samen met Syntens, Holst Centre, brancheorganisatie KvGO en een samenwerkingsverband van drie consultantbedrijven voor de grafische industrie met de naam Media Alliantie. Het doel was om de 21 deelnemende MKB-bedrijven kennis te laten maken met intelligent drukwerk."

Verpakkingen en sensoren

Van Dort noemt een paar voorbeelden: "Aan verpakkingen kun je intelligentie toevoegen. Intelligente drukinkt kan dienst doen als sensor, bijvoorbeeld om warmte of vochtigheid te meten. Je kunt er ook chemische stoffen mee aantonen, wat het drukwerk bruikbaar maakt om bijvoorbeeld aan te geven of voedsel aan het bederven is. Dat kan weer helpen om minder voedsel nodeloos weg te gooien. In de gezondheidszorg kun je denken aan een toepassing in de vorm van bedrukte strips die waarnemen of een patiënt zijn medicijnen wel heeft ingenomen en die, als dat niet is gebeurd, hem daaraan herinneren."

Visitekaartje en productidee

Het zijn maar een paar voorbeelden, zegt Van Dort: "Als je even doordenkt is er veel meer. De drukkerijen herkenden de kansen, maar zagen door de bomen het bos niet meer. In het TC zijn we daarom begonnen met de productie van een demonstratiemodel: een visitekaartje met een flapje eraan. Als je het flapje openslaat, brandt er een lampje dat in de drukinkt is verwerkt. Daarnaast konden de deelnemende bedrijven een eigen productidee indienen en maken. Op die manier kregen ze inzicht in de technologie en in de mogelijke uitbreidingen van hun portfolio. Het ging om producten die direct toepasbaar zijn in de markten die ze al bedienen en die ook passen bij hun bedrijf."

Flexibele displays

De deelnemende MKB’ers waren enthousiast. Volgens een drukker gaf het TC inzicht in de mogelijkheden van dit moment en, gezien de ontwikkelingen, de kansen voor de toekomst. Van Dort: "De ondernemers waardeerden de overdracht van geavanceerde kennis en de bedrijfseconomische adviezen die ze kregen, onder andere over investeringen. Bovendien deelden we kennis over hoe ze de techniek in hun bedrijf hanteerbaar kunnen maken."

Vijf drukkerijen hebben inmiddels het voornemen om te gaan investeren in intelligent drukwerk en drie werken aan voorbereidingen voor de introductie daarvan. Van Dort: "Ze wachten niet tot er opdrachten komen, maar gaan hun klanten actief benaderen." Zij en haar collega’s werken alweer aan een nieuw TC: "Deze keer voor drukkers die flexibele displays maken. Drukkerijen die daar meer van willen weten kunnen contact opnemen met mijn collega Aart Willem Benschop."