Hoeveel is een robotleven waard?

Het is bekend dat militairen kunnen rouwen om een robot die in het leger wordt gebruikt om mijnen op te ruimen. Daar worden zelfs begrafenissen voor georganiseerd. Gedragswetenschapper Sari Nijssen: "Wij wilden nu graag onderzoeken hoe ver die empathie met robots gaat en welke morele principes er gelden in de omgang met robots. Tot op heden is daar weinig onderzoek naar gedaan."

De centrale vraag in het onderzoek was in hoeverre mensen bereid zouden zijn robots op te offeren om mensenlevens te redden. De proefpersonen kregen hiervoor een moreel dilemma voorgelegd met de vraag of ze een individu zouden willen opofferen om een groep van gewone mensen te redden. In de verschillende scenario’s die werden voorgelegd was dit individu een mens, een gehumaniseerde robot of een robot die slechts als machine werd gepresenteerd.

Het onderzoek laat zien dat hoe meer een robot als menselijk werd gezien, hoe moeilijker het dilemma werd voor de proefpersonen. Als de robot werd neergezet als een wezen met zijn eigen gedachten, ervaringen, pijn en emoties, dan bleken de proefpersonen minder geneigd om de robot op te offeren ten gunste van anonieme mensen. Volgens Nijssen betekent dit dat mensen, onder bepaalde omstandigheden, een morele status toekennen aan robots. "Een menselijk uitziende robot kan gevoelens of gedrag oproepen dat contrasteert met de functie waarvoor ze ontwikkeld zijn – om ons te helpen. En het is de vraag of we dat willen."