Hightech minder afhankelijk van te vluchtige markten door agro-industrie

De topsectoren Agro & Food en Tuinbouw & Uitgangsmaterialen zouden op hun beurt nóg beter kunnen presteren als ze zouden samenwerken met HTSM. Dit concludeert ABN Amro in het sectorrapport High Tech Agrosystems: ‘Made in Holland in het kwadraat’. In het rapport wordt gesproken van ‘een perfect fit’ in de combinatie van de drie genoemde Nederlandse topsectoren.

Kennis nodig

"HTSM kan een belangrijke bijdrage leveren aan een versnelling van de innovatie in de Nederlandse agro-industrie en leiden tot een verdere verbetering van de concurrentiepositie van deze topsectoren. Veeleisende klanten in de agro kunnen niet meer louter en alleen worden bediend met de disciplines waarin de agrotechnische industrie zijn oorsprong heeft: werktuigbouwkunde en landbouwtechniek. Er is tegenwoordig ook kennis nodig van zaken als mechanica, mechatronica, nano- en materiaaltechniek, embedded software en sensor- en lichttechnologie. Allemaal aspecten waarin HTSM uitblinkt", aldus David Kemps, sector banker Industrie binnen ABN Amro.

De opstellers van het rapport werkten nauw samen met de brancheorganisaties Federatie Agrotechniek en de Nevat, het netwerk van industriële toeleveranciers. Uit het rapport blijkt dat binnen de negen topsectoren die de Nederlandse overheid heeft gedefinieerd kennis en deskundigheid wordt uitgewisseld, maar nog weinig tussen deze sectoren. En uit juist die intersectorale samenwerking is nog heel veel winst te behalen.

Stabiliteit voor hightech

De samenwerking tussen de genoemde sectoren is van groot belang. De agro-industrie voorziet in de urgente behoefte van de HTSM-sector aan klantdiversificatie en stabielere afzetmarkten. Kemps: "De toeleveranciers in de HTSM-sector zijn vaak afhankelijk van één of enkele grote opdrachtgevers, zoals bijvoorbeeld ASML. Toen ASML het een periode moeilijk had, hadden talloze toeleveranciers in de hightech daarvan last. Het is voor die toeleveranciers dan ook van groot belang om de volatiliteit van de hightech industrie, met zijn hoge pieken en diepe dalen, te dempen met werkzaamheden voor een minder cyclische markt als de food en agri. Samenwerking tussen sectoren zorgt niet alleen voor innovatie en productiviteit, maar zeker ook voor meer stabiliteit."

Eigen boontjes doppen

Ook voor de agro-industrie is de samenwerking cruciaal. Op dit moment is het nog zo dat het gros van de agrotechnische bedrijven veel ‘binnenshuis’ doet. Veel van de industrie bestaat uit werktuigbouwers en systeemleveranciers die gewend zijn hun eigen boontjes te doppen. Kemps: "Binnen de HTSM-toeleverketen is de kennis aanwezig of liggen de innovaties zelfs al op de plank om de land- en tuinbouw en agro-technische industrie verder te helpen. Bedrijven als ASML en Thales hebben veel kennis van plasmatechnieken in huis. Daarmee kun je ook verse groenten van microben ontdoen, waardoor ze langer houdbaar blijven. Maar waar HTSM-bedrijven elkaar goed weten te vinden in het versneld ontwikkelen van innovatieve oplossingen, moeten ze in de agri nog rijp worden gemaakt voor intersectorale samenwerking."

Zo staan, in tegenstelling tot in de HTSM-sector, in zijn algemeenheid ketenintegratie en -optimalisatie nog in de kinderschoenen. "Er zijn bijvoorbeeld nog veel agrotechnische bedrijven die hun eigen fijnmechanische metaalbewerking doen en daar kostbare apparatuur voor in huis hebben, terwijl de hightech industrie om de hoek zit en dat veel beter en goedkoper kan", merkt Kemps op.

Koplopers

Maar er zijn ook koplopers die al wel inzien dat de samenwerking met strategische leveranciers die, ook nog eens goedkoper, technologieën en processen leveren die ze zelf niet – meer – in huis hebben. Ze ontwikkelen zich als system integrators die precies weten wat hun klanten willen, de kerntechnologie  ontwikkelen en de overige technologie elders inkopen – bij HTSM-bedrijven – zoals servomotoren, koelingen, elektronica of embedded software. Kemps stelt dat deze hightech toeleveranciers door de system integrators in de agrotechnische industrie worden uitgedaagd om met hen mee te denken om nóg betere oplossingen te bieden. "Printplaten die moeten functioneren in een stoffige, vochtige atmosfeer waarin soms chemische stoffen en ammoniak zitten, moeten extra robuust worden uitgevoerd. Dan heb je dus niet het standaardproduct van een toeleverancier nodig, maar een printplaat die in een ruige omgeving blijft functioneren."

Over de schutting kijken

Sectoren moeten leren over de schutting te kijken vindt Kemps. "Daar gaat ABN Amro hen bij helpen. Met dit rapport, maar ook door bedrijven uit de verschillende topsectoren actief bij elkaar te brengen en ze te helpen de voordelen van samenwerking te leren. Onder andere door succesvolle cases praktijkcases te presenteren". Zo zal de Nevat in samenwerking met ABN Amro begin 2013 een ‘Agro & Food meets HTSM-dag’ organiseren om ondernemers van de topsectoren met elkaar in contact te brengen.

Het volledige rapport HighTech Agrosystems ‘Made in Holland in het Kwadraat’ is te downloaden via www.abnamro.nl/sectoren