Financieel model voor collectieve solarprojecten

Avans Hogeschool heeft een financieel model ontwikkeld waarmee initiatiefnemers van een gezamenlijk zonne-energieproject hun businesscase rond kunnen rekenen. Het rendement van de investering wordt dankzij het model in één oogopslag zichtbaar. Ook is meteen duidelijk wat de terugverdientijd van de investering is. De toegevoegde waarde van het model is dat het aan de hand van verschillende scenario’s de risico’s in kaart brengt.

Het model biedt uitkomst voor ‘postcoderooscoöperaties’, de collectieve zonne-energieprojecten in aangrenzende postcodegebieden die aan bod komen tijdens het Solar Event, van 7 tot en met 9 oktober 2014 in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch.

Solar Event

Over de postcoderoosregeling is veel te doen. Initiatiefnemers aarzelen, omdat er onzekerheid heerst rondom de politieke besluitvorming over de BTW-aftrek. Volgens docent en onderzoeker René-Pascal van den Boom laat het model zelfs zonder de BTW-voordelen prima resultaten zien. "De discussie over de BTW is in de zin van economische haalbaarheid dus eigenlijk een non-issue." Van den Boom ontwikkelde het financieel model samen met zijn collega Oene Rozendal. Beiden zijn bij Avans Hogeschool docent aan de Academie voor Algemeen en Financieel Management in Breda en tevens onderzoeker bij het lectoraat Finance & Sustainability van Avans.

Aan de financiële aspecten van zonne-energie en de problemen rond de postcoderoosregeling wordt uitgebreid aandacht besteed tijdens het Solar Event. Dit business-to-business evenement voor de zonne-energiesector vindt plaats tijdens de vakbeurs Energie 2014, eveneens van 7 tot en met 9 oktober 2014 in de Brabanthallen in ‘s-Hertogenbosch.

Inzichtelijk

De aanzet voor de ontwikkeling van het model werd gegeven door studenten van Avans Hogeschool. Zij namen de plannen onder de loep van een Brabantse melkveehouder die het dak van zijn stallen vol wilde leggen met zonnepanelen en omwonenden daarvan mee wilde laten profiteren. Vanwege de stankoverlast die de agrariër zijn omgeving bezorgde, wilde hij iets terugdoen. Zijn vraag aan Avans was hoe hij een gezonde businesscase kon opstellen. "De studenten sloegen aan het rekenen en kwamen met verschillende scenario’s voor de jaarlijkse exploitatie en een waslijst aan variabelen, die van invloed zijn op het rendement van de investering. Wij hebben alle verkregen kennis in één makkelijk hanteerbaar financieel model ondergebracht", vertelt Van den Boom. Sterker nog: één enkele excell-spreadsheet, laat Van den Boom zien. Meer is niet nodig om de financiële exploitatie en de rentabiliteit van een investering in een zonne-energieproject inzichtelijk te maken.

Investering

Allereerst vullen de initiatiefnemers gegevens uit de offerte van de leverancier van de zonnepanelen, omvormers en andere installatiekosten, in het model in. Ook technische gegevens, denk aan de correctiefactoren voor wattpiek en de hellingshoek van dak, worden in het model ingevoerd. De initiatiefnemer schat zelf de toekomstige situatie in en vertaalt dit naar waarden die moeten worden ingevoerd. Vervolgens kan hij berekenen in welke mate zijn investering loont of wat een maximale investering zou zijn om toch een redelijk rendement te halen.

Variabelen die van invloed zijn op de scenario’s, zijn bijvoorbeeld de hoogte van de energieprijs, de jaarlijkse teruggang in capaciteit van de zonnepanelen (opbrengstafname) en de levensduur van de omvormers. Het rekenmodel bevat één vast bedrag voor de omvormers, waarbij de leverancier de garantie geeft dat als een omvormer tijdens de duur van het contract (25 jaar) kapot gaat, deze wordt vervangen. "Dat bleek een aantrekkelijke optie", legt Van den Boom uit.

Rentepercentage

Scenario-onafhankelijke variabelen zijn onder meer het gemiddelde energieverbruik van de coöperatieleden en de fiscale energieinvesteringsaftrek (EIA). Uit het model rollen de voor investeerders belangrijke getallen, namelijk de terugverdientijd in jaren en de opbrengst van de investering in procenten (de interne rentabiliteit). "Het rentepercentage kan direct worden afgezet tegen de spaarrente die een bank geeft of het verwacht rendement van investeringsprojecten met een soortgelijk risico."

Doorprikken

Met hun objectieve model hebben de onderzoekers nog een doel, namelijk de veelal gekleurde rekenmodellen van leveranciers van zonnepanelen doorprikken. Zij spiegelen hun klanten vaak te zonnige perspectieven voor. De onderzoekers stellen het model gratis beschikbaar. Met een belangrijke disclaimer, voegt Van den Boom toe. "De gevolgen van beslissingen die op basis van het model worden genomen, zijn voor de initiatiefnemers van het project zelf. Geïnteresseerden moeten van tevoren goed kijken of het model bruikbaar is. Elke praktijksituatie is immers anders en in de loop van de tijd zullen er zaken veranderen."

De boer heeft besloten dat hij zijn plannen op basis van de uitkomsten van het financiële model door wil zetten. Alleen moet hij de bewoners nog meekrijgen.