Extra steun voor QuTech geeft boost aan kwantumtechnologie

De ministeries van EZ en OCW, de Technische Universiteit Delft, TNO, NWO en het TKI HTSM hebben in een convenant de intentie uitgesproken om QuTech als samenwerkingsverband tussen TU Delft en TNO de komende 10 jaar financieel te ondersteunen. Door dit langjarige commitment kan het onderzoek- en ontwikkelbudget voor QuTech de komende jaren uitgroeien tot in totaal 135 miljoen.

QuTech, dat in 2014 is uitgeroepen tot een van de vier Nationale Iconen, werkt in Delft aan speciaal ontwikkelde chips die kwantumbits in zowel een 0- als 1-toestand laat bestaan. Zo krijgen computers exponentieel meer rekenkracht. Dat biedt zowel de wetenschap als de industrie prachtige kansen voor nieuwe toepassingen. Het researchcentrum QuTech, in 2013 opgericht door de TU Delft en TNO met steun van NWO, FOM, STW, het ministerie van EZ en TKI HTSM, werkt samen met andere universiteiten en bedrijven zoals Microsoft. Dit initiatief moet de komende jaren uitgroeien tot een ecosysteem met diverse andere bedrijven en instituten om het komende decennium de supercomputers zoals we die nu kennen wezenlijk te veranderen.

Bijdrage maatschappelijke uitdagingen

"Met de ondertekening van dit convenant kiest Nederland voor het inzetten en uitbouwen van onze meest hoogwaardige kennis voor het ontwikkelen van een revolutionaire computer en -netwerktechnologie die gebruikt kan worden bij de aanpak van de maatschappelijke en economische kansen en uitdagingen in bijvoorbeeld ICT, materialenonderzoek en de geneeskunde." Aldus Paul de Krom, CEO van TNO bij de ondertekening. "Met het commitment kunnen we nog meer dan voorheen topwetenschappers aantrekken en partners in het bedrijfsleven. Dat geeft QuTech een enorme boost om de ambitie waar te maken: in tien jaar Nederland een grote rol geven in kwantumtechnologie. De combinatie van de wetenschappelijke positie van de TU Delft en de technologiepositie van TNO is vaker een uitstekende combinatie gebleken."

Toepassingen

De rekenkracht van de kwantumcomputer die QuTech nastreeft zal het mogelijk maken om voor het eerst ‘big data’ efficiënt te doorzoeken, de vele verschillende manieren waarop eiwitten zich kunnen vouwen uit te rekenen (belangrijk voor bijvoorbeeld geneesmiddelenontwikkeling), het ontwerpen van materialen die stroom geleiden zonder weerstand (van belang voor het transport van energie) of het eenvoudig kraken van diverse encryptiemethodes. "Op deze manier kan de onvoorstelbare rekenkracht van een kwantumcomputer grote impact hebben op vrijwel alle grote maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan", vertelt projectmanager Rogier Verberk van TNO.

TNO en TU Delft wereldtop

TNO brengt in QuTech topkennis en -ervaring in op het gebied van RF-technologie, optomechatronica, nanotechnologie, materiaalkunde, contamination control, systems engineering, schaling van research naar applicaties en projectmanagement. Het baanbrekende wetenschappelijke werk van de TU Delft kan daardoor worden doorvertaald en versneld naar testopstellingen en efficiënte aansturing en uitlezing van de qubits. Met de kennis van TNO op het gebied van materiaalkunde worden simulaties uitgevoerd die inzicht geven in de correlatie tussen materiaaleigenschappen, effecten aan oppervlakken en kwantummechanische parameters. Vooral voor de Majorana’s in nanodraden is dit waardevol.

Met de kennis van TNO op het gebied van optica kunnen de testopstellingen voor secure quantum internet worden verbeterd in efficiency en uiteindelijk worden omgebouwd naar golflengten en fibertechnologie die bekend is uit de telecommunicatie en daarmee met goedkope en robuuste componenten kan worden gemaakt. Met de kennis van TNO op het gebied van nano-fabricage en contamination control kunnen qubits geproduceerd worden die stabieler zijn dan de eerste generaties. Ook kan langzaamaan opgeschaald worden naar grotere aantallen qubits op een chip.