Elektrisch beregenen goed voor milieu en portemonnee. Alleen, hoe kom je aan stroom?

In het onderzoek zijn de financiële- en milieueffecten beoordeeld van een overstap van door diesel aangedreven beregening naar door elektriciteit aangedreven beregening. Het onderzoek werd uitgevoerd voor twee regio’s die met elkaar verschillen qua gemiddelde bedrijfsopzet en qua behoefte aan beregenen: de Veenkoloniën/Oldambt in Groningen/Drenthe en het Zuidoostelijk veehouderijgebied in Oost-Brabant/Noord-Limburg. Conclusie: het economisch voordeel van een ondernemer bij een overstap naar elektrisch beregenen is afhankelijk van de bedrijfsopzet en de regio gemiddeld tussen de 1300 en 4200 euro per jaar. Zowel de kosten voor energiegebruik als de aanschaf- en onderhoudskosten van machines dalen.

Forse daling uitstoot CO₂ en stikstof

Bij elektrisch beregenen op grijze stroom halveert de CO₂-uitstoot ten opzichte van diesel. Bij gebruik van zelf opgewekte zonne-energie daalt de CO₂-uitstoot met ongeveer 95%. Extra voordeel van elektrisch beregenen is dat hier geen stikstof bij vrijkomt. Op bedrijfsniveau is de daling in stikstof beperkt, ongeveer tussen de 20 en 45 kg NOx. Regionaal loopt dat op naar gemiddeld bijna 30.000 kg NOx voor de Veenkoloniën/Oldambt en 56.500 kg NOx voor Zuidoostelijk veehouderijgebied.

Efficiënt gebruik zelf opgewekte zonne-energie door agrariërs

Om de energietransitie efficiënter te laten verlopen wordt vaak geadviseerd om zonne-energie daar in te zetten waar het wordt opgewekt. Dit is met name interessant in dunbevolkte agrarische gebieden waar het elektriciteitsnet minder zwaar is uitgelegd. Enpuls, onderdeel van Enexis Groep, richt zich onder andere op het elektrificeren van dieselwerktuigen. In dit kader heeft Enpuls de WUR gevraagd om een onderzoek uit te voeren naar eigen opgewekte zonne-energie door agrariërs, met in het bijzonder de mogelijkheden van elektrisch beregenen. De akkerbouw kent gedurende de zomermaanden namelijk een lage energievraag. De beregening valt samen met droog en veelal zonnig weer; potentieel zou elektrisch beregenen een piek in zonne-energie kunnen opvangen.

Stijgend vochttekort

In de jaren 2018 en 2019 is veel beregend in de akkerbouw. De verwachting is dat door klimaatverandering in de toekomst vaker beregend gaat worden. Uit het onderzoek komt naar voren dat op dit moment het aandeel van door diesel aangedreven beregeningsinstallaties tussen de 80% en 95% ligt, afhankelijk van de regio. Een overstap van diesel naar elektrische aandrijving kan dus bijdragen de aan financiële en milieutechnische verduurzaming van de akkerbouw.

Oplossing gezocht

In het onderzoek zijn tevens knelpunten benoemd die elektrisch beregenen momenteel belemmeren. Deze concentreren zich rond de aanleg van een elektriciteitsaansluiting (met name bij kavels die verder van het bedrijf liggen), de vaste kosten van zo’n vaste aansluiting in natte jaren, en een systeem voor verrekening van de elektriciteit bij huur en verhuur van percelen onderling. Dit zijn zaken die momenteel niet of onvoldoende geregeld zijn. Iemand een oplossing?