Eerste battolyser voor elektriciteitsopslag en waterstofproductie komt in Groningen

Nuon en Yara dragen bij aan het ontwikkeltraject.

De battolyser kan op een efficiënte manier elektriciteit opslaan of leveren als een batterij, en water splitsen in waterstof en zuurstof door elektrolyse wanneer de batterij vol is. De realisatie van een eerste battolyser in Eemshaven begin 2019 is een belangrijke mijlpaal voor Nuon in Groningen. De energieleverancier wil in de toekomst op grote schaal overschotten stroom uit wind en zon voor langere termijn kunnen opslaan en recyclen voor elektriciteitsproductie.

Eind 2016 presenteerde de onderzoeksgroep van professor Fokko Mulder aan de TU Delft de succesvolle realisatie van een battolyser op laboratoriumschaal. Dit nieuwe project bij de Magnum-centrale van Nuon, waarmee direct getest kan worden, is een eerste concrete opschaling naar veel grotere systemen.

De geproduceerde waterstof wordt gebruikt voor de koeling van de generatoren en vervangt de grijze waterstof die daar momenteel voor gebruikt wordt. Uiteindelijk wil Nuon de geproduceerde waterstof gebruiken als CO₂-vrije brandstof voor de gascentrale.

Waterstof speelt ook een belangrijke rol in de verduurzaming van chemische producten en de elektrificatie van het productieproces bij chemische bedrijven als Yara en Proton Ventures. De battolyser kan een belangrijke oplossing vormen in het integreren van intermitterende duurzame energie enerzijds en de wens te elektrificeren bij dergelijke bedrijven anderzijds.

Battolyser voor korte- en lange termijnopslag

In feite is de battolyser een elektrolyser met nikkel-ijzer elektroden zoals in de Edison-batterij van ruim 100 jaar geleden. Nadelen van deze Edison-batterij waren de waterstofverliezen tijdens het laden en de lagere bruikbare capaciteit. De battolyser benut juist de waterstofproductie en verbetert ook de batterijcapaciteit. Volledig opgeladen functioneert de battolyser als elektrolyser die met een hoog rendement waterstof produceert uit water en elektriciteit. Op het moment dat er een tekort is aan elektriciteit voedt de battolyser het net als een batterij.

De eerste battolyser van 15kW/60kWh zal begin 2019 in Eemshaven worden geplaatst, waarna het apparaat cyclisch getest wordt om de zuiverheid van het waterstofgas en de efficiëntie te kunnen onderzoeken. Na de testfase wordt een plan voor een volgende opschaling opgesteld. Zo wordt nu al gekeken naar installaties van 1 en zelfs 10 MW. Deze zijn te plaatsen bij industriële partners, of op locaties waar op grote schaal elektriciteit van offshore windparken aan land komt, bijvoorbeeld bij de Nuon-centrales in Eemshaven en Velsen.

Nuon Magnum als waterstofcentrale

Nuon ziet waterstof als een essentiële schakel in de energietransitie en in het bereiken van de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs; waterstof kan fungeren als CO2-vrije brandstof en flexibele back-up voor wind en zon. Nuon hoopt met de Magnum-centrale in Groningen te kunnen functioneren als vliegwiel voor een groeiende waterstofeconomie in Groningen en de rest van Nederland.