Het Eley-Rideal-proces heeft minder energie nodig dan een reactie tussen twee atomen die allebei aan het materiaal zitten vastgeplakt. De ontdekking kan leiden tot efficiëntere katalysatoren voor bijvoorbeeld de productie van kunstmatige brandstof.
De meeste chemische reacties aan een materiaaloppervlak (katalysator) volgen het Langmuir-Hinshelwood-schema: atomen plakken vanuit de omgeving vast aan het materiaal en wandelen over het oppervlak tot ze elkaar tegenkomen. Daar reageren de atomen met elkaar, en komen ze weer van het oppervlak los. Bij Eley-Rideal-reacties reageert een deeltje aan het oppervlak juist direct met een aanvliegend atoom uit de omgeving. Volgens de theorie vindt dit reactietype het makkelijkst plaats met lichte, snel bewegende atomen. In de praktijk is Eley-Rideal zelfs alleen aangetoond met het lichtste atoom, waterstof. Het team van Differ, het Materials innovation institute M2i en het Amsterdamse Van ‘t Hoff-instituut laat nu voor het eerst zien dat ook zwaardere atomen als stikstof en zuurstof een Eley-Rideal-reactie aan kunnen gaan.
"In onze opstelling, Harpoen, kunnen we het verschil tussen de twee reactiesoorten direct zien", legt onderzoeksleider dr. Teodor Zaharia uit. Zijn team bedekte een oppervlak van ruthenium met een laag zuurstofatomen en schoot daar een scherpe bundel stikstofatomen op af om het reactieproduct stikstofoxide te krijgen. "Bij de Eley-Rideal-reactie gebeurt de reactie in een oogwenk: de originele bewegingsenergie van het stikstof blijft behouden en dus zie je het reactieproduct onder dezelfde hoek van het oppervlak af kaatsen als waarmee het originele stikstof aan kwam."
Bij de Langmuir-Hinshelwood-reactie is er juist geen verband tussen de bewegingsrichting van de originele atomen en de reactieproducten; door de dronkenmanswandeling over het oppervlak gaat de informatie over de originele beweegrichting verloren. Met detectoren die de richting van het reactieproduct kunnen meten zagen Zaharia en zijn team overtuigend de vingerafdruk van de Eley-Rideal-reactie.
Ook uit de hogere energie van de reactieproducten blijkt dat er een Eley-Rideal-reactie heeft plaatsgevonden: slechts een van de reagerende atomen hoeft namelijk zijn band met het oppervlak te verbreken, waardoor minder energie nodig is. De Eley-Rideal-reactie tussen zwaardere atomen is dan ook aantrekkelijk voor toepassingen in de katalyse. Het reactiepad biedt extra controle over welke deeltjes reageren en dat kan leiden tot nieuwe manieren om materialen te produceren en te bewerken.
Het onderzoek zal worden voortgezet in een samenwerking tussen DIFFER en het Center of Interface Dynamic for Sustainability dat mede-onderzoeker en voormalig directeur van DIFFER prof.dr. Aart Kleyn in het Chinese Chengdu heeft opgezet.
Eley-Rideal reactions with N atoms at Ru(0001): Formation of NO and N2 – T. Zaharia, A. Kleijn, M. Gleeson – Physical Review Letters, 21 juli 2014.
Megaohmmeters op batterijen. Het aanbod werkplaatsuitrusting van TME omvat onder meer professionele apparaten van Fluke.…
De HCX oliepeilglazen van Elesa+Ganter bieden een geavanceerde oplossing voor industrieel onderhoud en productie. Deze…
Een kleinschalig en compact apparaat, Fuze, gebouwd door de Amerikaanse startup Zap Energy heeft plasma…
Al 15 jaar is het Festo Bionic Learning Network gefascineerd door vliegen. Het team heeft…
Kwantummechanische verschijnselen zoals radioactief verval, of algemener: ‘tunnelen’, vertonen intrigerende wiskundige patronen. Twee onderzoekers aan…
Een nieuwe ultragevoelige glasvezelsensor kan deeltjes met een diameter tot 50 nanometer detecteren. In de…