De vis wordt (te) goedkoop betaald

Ik dacht altijd dat er rond kweekvis een aura hing van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Maar die vissen – met prachtige namen als tilapia en pangassus – blijken te leven onder legbatterij-omstandigheden, 150 stuks per kubieke meter water. En omdat de landen waar ze worden gekweekt zich niet zo druk maken om de waterkwalitiet zitten ze vol met ziektekiemen. Om dat dan weer ‘op te lossen’ wordt het water volgekieperd met antibiotica. Het resultaat: wij krijgen hier vis aangeboden met zowel resistente ziekteverwerkende bacteriën als met een arsenaal aan antibiotica.

In de kledingbranche leken ze met allerlei convenanten de wantoestanden in de productie-ateliers redelijk onder de knie te hebben, maar nu blijkt in de weverijen waar de stof vandaan komt, de situatie minstens zo erg. We hebben vleesschandalen gezien, groenteschandalen, babymelkschandalen… allemaal het gevolg van de intentie om zoveel mogelijk product tegen een zo laag mogelijke prijs te verkopen, want ‘dat wil de consument’.

Ik moest daaraan denken toen ik op de afgelopen praktijkdag van de EMC/ESD-vereniging een spreker cynisch hoorde stellen dat op de lege plekken op de PCB’s van sommige Chinese leddrivers de componenten hebben gezeten die ‘m door de keuring sleepten. Ja, ook de elektronicasector kent zijn schandalen: waarom zou je moeite doen voor een serieuze CE-markering of waarom zou je nauwkeurig zijn met RoHS als er toch niet wordt gecontroleerd? En wie herinnert zich niet de zelfmoorden in de Chinese fabriek waar onder erbarmelijke arbeidsomstandigheden onderdelen voor de iPhone worden gemaakt?

Natuurlijk, de Wet van Moore gaat al decennialang over het steeds goedkoper maken van steeds meer functionaliteit. Dat is zo’n beetje de motor achter de innovaties in de elektronicasector. Maar ik heb niet de indruk dat de omstandigheden in de chip-industrie erg slecht zijn voor gezondheid of welbevinden. Bovendien – en daar gaat het om – welke consument wil nou de oorzaak zijn van de ellende van iemand anders?

Laten we dan maar gewoon maatschappelijk verantwoord constateren dat Moore exclusief is voorbehouden aan de halfgeleiderindustrie, en zeker niet opgaat voor voedingsmiddelen of kleding.

En ook dat het allemaal vaak wat geld moet en mag kosten: uitsluitend ‘het ontbreken van narigheid’ is immers nog maar een heel armoedige definitie van kwaliteit.

Henk de Vries

h.vries@mybusinessmedia.nl