15 feb. 2021
2 minuten
Het berichtje onderaan op de cover van dez eerste Elektro-Data van dit jaar geeft mij in deze barre winterse tijden (ik schrijf dit net na de ‘verschrikkelijke’ sneeuwstorm) weer wat broodnodige warmte. In het Europese handvest ‘Good Work Charter’ van EUnited Robotics laat de Europese robotindustrie een stuk maatschappelijke verantwoordelijkheid zien, een bereidheid om na te denken over de toekomst en de impact daarop van de producten die ze ontwikkelen en produceren.
Nu zou je wat cynisch kunnen stellen dat de tien benoemde aandachtsgebieden open deuren van jewelste zijn, netjes opgeschreven en uitgewerkt door een (vergeef mij het pleonasme) sneaky p.r.-bureau. Dat het er gewoon om gaat om zoveel mogelijk robots te verkopen en dat het dan wel zaak is dat er voldoende mensen met voldoende hersenen zijn om ze te kunnen programmeren en er mee te kunnen werken. Dat zal dan best, maar ik word toch blij van zo’n perspectief waarin de mens centraal staat en de robottechnologie, niet in de laatste plaats door de toepassing van kunstmatige intelligentie, voor de mens wordt uitgevent voor productie- of servicedoeleinden.
Hoe anders is dat bij een ander toepassingsgebied, bekend door al die leuke robot lmpjes. Ik heb het dan over de wapenindustrie. Heel jn dat soldaten niet meer naar het slagveld hoeven, omdat robots het tegen elkaar op gaan nemen. Nog jner dat piloten geen gevaarlijke manoeuvres meer hoeven uit te halen, maar dat drones heel precies naar unheimische plekken kunnen worden gestuurd om wetteloos veronderstelde terroristen met hun hele familie te kunnen uitmoorden. En helemaal jn dat er binnenkort helemaal geen mensen meer aan te pas hoeven te komen, dat de robot met AI helemaal zelf kan beslissen wie of wat hij (het is helaas geen zij) vernietigt.
Ook hier is plek voor een handvest, allereerst vanuit de landen (de usual suspects) die voorop lopen in deze levensgevaarlijke ontwikkeling die het rechteloze van de sterkste boven dat van de mens(heid) stelt. Er wordt al jaren overlegd in allerlei internationale settings om hierover bindende afspraken te maken, met als insteek een verbod op de ontwikkeling en toepassing van dit soort wapentuig. Dat overleg zit muurvast, omdat die usual suspects wel willen ‘beloven’ dat ze de wapens niet zullen toepassen, maar dat ze qua technologie-ontwikkeling niet achter willen blijven, dat ze dus technieken blijven ontwikkelen die ook voor autonome oorlogsvoering inzetbaar zijn.
In het handvest van de Europese robotindustrie komt het woord autonoom alleen voor in de context van goedaardige servicerobots. en uitspraak over autonome oorlogsrobots wordt omzeild
door te stellen dat dit geen robots zijn, maar wapens. Straatje netjes schoongeveegd, geen sneeuwvlokje meer te zien. Dat is een gemiste kans.
Hoofdredacteur Elektro Data