20 jan. 2014
2 minuten
Ik las onlangs een bericht dat waarvan ik dacht: “Het verbaast me niet en eigenlijk toch ook wel”. Het bericht zegt onder andere dat veroordeelden menen net zo gezagsgetrouw te zijn als de niet veroordeelde medemens. En daar kan ik me eigenlijk best iets bij voorstellen. Volg het nieuws.
Wat me wel verbaasde is dat de ondervraagde veroordeelden zich een heel scala aan sociale vaardigheden toedichtten. Juist op dat terrein vonden ze niet alleen dat ze het beter deden dan hun medegevangenen, maar ook beter dan de maatschappij als geheel. Ze zijn vriendelijker, vrijgeviger, hebben zichzelf beter onder controle en hun moreel besef is naar hun eigen inschatting ook al beter. Dat is althans hun eigen visie. Dat ze in de bak zitten om dat ze er veelal blijk van hebben gegeven op die ‘vaardigheden’ juist aantoonbaar slechter te presteren gaat er niet bij ze in.
Het blijkt overigens geen uniek verschijnsel te zijn. Het wordt in het bericht het ‘beter-dan-gemiddeld’ effect genoemd. Wij schijnen onszelf op sociaal vlak allemaal hoger in te schatten dan onze medemens. Het onderzoek benadrukt volgens de onderzoekers het belang van ondersteuning bij de terugkeer van de gedetineerden in de maatschappij. Want als je denkt dat je het beter doet dan de gemiddelde burger, maar die is daar minder van overtuigd en kijkt je met de nek aan, wat ga je dan doen? Vervallen in oude gewoontes is een optie die in die kringen gebruikelijk is.
Maar analoog zou dat dan ook zo maar eens voor andere de samenstellende delen van de maatschappij, denk ik dan. Voor ons allemaal eigenlijk. Want probeer je eigen gedrag maar eens te veranderen, terwijl je het al zo goed doet. En dat zou dan ook maar weer eens verklaren, waarom het op een beurs als de Hannover Messe de hele beurs door barst van de Duitse politici en wij het naar verwachting met de minister-president en een enkele minister moeten doen. En dan alleen omdat Nederland ‘partnerland’ is. Bovendien, bent u ons voltallige kabinet al eens tegengekomen op een vaderlandse beurs? Waarschijnlijker vinden ze het wel best. Of is het ‘beter’?
Robin Zander