5 mrt. 2013
2 minuten
Crowdfunding is inmiddels doorgedrongen tot de techniek. Op Engineersonline hebben we er een berichtje aan gewijd, over de site Flintwave.com. Deze site biedt een podium voor onderzoekers om hun onderzoek letterlijk aan de man te brengen. De projecten die er nu op staan zitten vooral in de medische hoek, wat vrij logisch is gezien de hoge aaibaarheid van het genezen van enge ziekten en het maken van nieuwe stukken lichaam. De uitstraling is uiterst sympathiek; onderzoekers staan er serieus en vertrouwenwekkend op afgebeeld, daar zal het niet aan liggen. En ook de onderzoeken zijn ongetwijfeld van hoge kwaliteit.
Maar als ik naar de doelen kijk (van tienduizenden tot honderdduizenden euro’s) en de behaalde resultaten tot nu toe (honderden tot enkele duizenden euro’s) dan vind ik die wel erg verschillen. Blijkbaar loopt het niet storm, om welke reden dan ook. Google (on)vindbaarheid? Of is toch de afstand te groot tussen techniek en betaler?
Crowdfunding werkt wel (althans er zijn successen bekend…) bij geld ophalen voor het opnemen van een cd of het maken van een film. Dat zullen vaak fans zijn, en er lonkt ook nog wel eens iets van een participatie of een concrete beloning. Daar wringt hem ook een beetje de schoen: de beloningen bij de technische projecten variëren van een digitale nieuwsbrief tot een bezoekje aan de vakgroep en een vermelding her en der; geen stukje opbrengst in een octrooi of Nobelprijs…
Strikt genomen is crowdfunding natuurlijk een zielige bedoening, een veredelde vorm van bedelen, die blijkbaar nodig is omdat de reguliere geldstromen niet meer toereikend zijn. Een heel slechte ontwikkeling die helaas steeds dieper voortwoekert.
Is er dan geen geld? Ik waag het te betwijfelen; het wordt alleen niet gelijk verdeeld. Neem nu de column van Menno Tamminga in het NRC van 25 februari met als titel ‘Leef ik hier in een belastingparadijs?’. De column gaat over ASML, het succesverhaal van de laatste decennia als het op techniek & innovatie aankomt. Schinkel wijst er echter fijntjes op dat er achter dat fantastische imago een dikke adder schuilgaat: op een bruto winst van 1,15 miljard euro staat 4,3 miljoen betaalde winstbelasting, waar de normale ondernemer bij die winst meer dan 250 miljoen aan de staat kwijt zou zijn. Grote post hierin is een belastingaftrek van 143 miljoen vanwege R&D- en innovatieregelingen.
Ik gun het ASML en haar werknemers van harte, maar gezien vanuit het totaalplaatje van de Nederlandse R&D had van al die miljoenen gemakkelijk een flink deel kunnen gaan naar onderzoekfinanciering van instellingen en andere bedrijven. Dan hadden die in ieder geval niet aan crowdfunding hoeven doen.
Richard Bezemer