2 mrt. 2017
1 minuut
‘De leugen regeert’ constateerde NRC-journalist en bonnetjesaffaire-specialist Bas Haan vorige maand in een interview in de Volkskrant. En dat bedoelde hij zo letterlijk als het maar kan.
De waarheid, de hele waarheid en niets dan de waarheid – iedereen weet dat de politiek daar nog wel eens een loopje mee neemt. Vooral in deze verkiezingstijd betichten politici over de volle breedte van het politieke spectrum elkaar voortdurend van hele of halve onwaarheden. Al dan niet controleerbare onjuistheden die hun eigen ‘waarheid’ kracht bijzetten. De nieuw verkozen Amerikaanse president werd door fact-checkers in de eerste weken van zijn bewind al op honderd onwaarheden betrapt. Er is door zijn staf zelfs een nieuw eufemisme voor bedacht: alternatieve feiten.
Het is dan ook niet verrassend dat (sommige) politici hun pijlen richten op rechters, wetenschappers en journalisten. Mensen die er hun beroep van hebben gemaakt om de waarheid te vinden en die vervolgens ook aan het licht te brengen. ‘Tussen droom en werkelijkheid staan wetten in de weg en praktische bezwaren’, schreef Willem Elsschot – en gelukkig maar, vooral als de droom door velen nogal dubieus wordt bevonden.
Want waar zouden we zijn als we geen professionals hadden die feiten en onwaarheden op een goudschaaltje afwegen, die zich vastbijten in materie tot ze die in detail begrijpen en die niet rusten voor ze de onderste steen boven hebben gekregen. Het grootste respect verdienen ze. Mensen als Galileo, Darwin, Newton, Einstein, die met hun eigenwijze opvattingen ons weer een stukje dichter bij de waarheid hebben gebracht. Tenzij je waarheid als vijand beschouwt en (letterlijk of figuurlijk) nog gelooft dat we met zijn allen op een platte pannenkoek leven, zul je moeten erkennen dat de wetenschap altijd een van de belangrijkste pijlers is geweest waarop onze huidige samenleving berust. Met alternatieve feiten waren we nooit zover gekomen. Laten we dus vooral blijven wegen, vastbijten en graven. En de opgedane kennis delen.
Henk de Vries
h.vries@mybusinessmedia.nl