25 mei. 2016
2 minuten
Ergens tussen Beek en ‘s-Heerenberg, 42 kilometer, dat is de afstand vanaf mijn huis tot de dichtsbijzijnde white spot, zegt de White Spots App. Een plek waar je je nog de luxe kunt permitteren om offline (geen GSM-bereik en geen toegang tot internet) te zijn zonder dat je daarvoor je hele hebben en houden op vliegtuigstand in het kwadraat hoeft te zetten.
De door VPRO Digitaal geproduceerde app, die is ontworpen door de Nederlandse informatie-ontwerper Richard Vijgen, documentairemaakster Bregtje van der Haak en conceptueel kunstenaar Jacqueline Hassink, laat zien hoe groot die impact is van overal en altijd online zijn, en hoe moeilijk het is (en steeds moeilijker wordt) om je daar aan te onttrekken.
De app heeft naast die white spots routeplanner een netwerkscanner die realtime 360° rondom de onzichtbare cloud van digitale signalen om je heen laat zien. Schrikbarend, al die masten, alsof je continu omsingeld bent. Het voelt direct zeer unheimlich, niet in de laatste plaats door de tekst onder op het scherm: get me out!
Wat luchtiger, maar als je ze even laat bezinken messcherpe observaties, zijn de korte video’s van over de hele wereld die laten zien hoe mensen op zoek zijn naar ‘life off the grid’. Van een weekje detoxen in een Amerikaans zomerkamp tot een bierkoeler in Brazilië die het signaal van smartphones blokkeert. Van een hotelmanager in Baden-Baden die als extra luxe de mogelijkheid biedt om kamers te reserveren waar geen wifi-verbinding is tot een lange reis naar een afgelegen dorpje in Georgië om ‘vrij’ te kunnen zijn.
Je kunt hier lacherig over doen, maar dat is een vorm van je kop in het zand steken (waar je trouwens ook geen bereik hebt, denk ik). De ontwikkelingen in het wereldwijd verbinden van alles wat los en vast zit, gaan zo snel dat we geen eens de tijd hebben om fatsoenlijk na te denken over de sociale en maatschappelijke consequenties van dit alles. Ik zou er niet van opkijken dat we op een zeker moment voor voldongen feiten kunnen staan, van ontwikkelingen die we als consument, als burger, als mens, helemaal niet willen.
En eigenlijk zou ik willen zeggen: stop nu en spreek eerst af wat we willen en wat niet. Maar als ik dan deze website doorblader, met die steeds grotere hoeveelheden aan berichten en artikelen waar IoT of IIoT in voorkomt, is zo’n oproep zelfs tegen mijn eigen dovemansoren gericht.
Richard Bezemer