16 mei. 2018
2 minuten
Volgende week wordt een Nederlandse radioantenne op een Chinese satelliet gelanceerd naar de achterkant van de maan. Het gaat om een radioantenne die speciaal is gemaakt om de zwakke radiosignalen uit het heel vroege heelal te detecteren.
De NCLE-antennes gemaakt zijn volgens een nieuw concept. Albert-Jan Boonstra, projectleider van Astron: "De radio ontvanger gaat het universum bestuderen in een frequentiegebied (frequenties < 30 MHz) dat vanaf de aarde slecht of helemaal niet waarneembaar is, doordat de aardse ionosfeer de radiogolven niet doorlaat en omdat er op de aarde teveel interferentie is van aardse zenders. Een plek achter de maan is dus een ideale plek."
De Chinese communicatiesatelliet zal achter / ‘aan de rand’ van de maan gaan hangen om een link te vormen tussen de aarde en een Chinese maanlander die eind van dit jaar of begin volgend jaar gelanceerd wordt.
Zwerm superkleine satellieten
Boonstra: "De ontvanger bijzonder omdat:
(a) dit de eerste ontvanger is die radio astronomische waarnemingen gaat doen in de ruimte
(b) het een unieke samenwerking is met de Chinezen op het wetenschappelijk radioastronomie gebied
(c) de ontvanger erg breedbandig is; andere ontvangers hebben veel smallere banden (en richten zich niet op radio astronomie, maar op plasma onderzoek)
(d) er veel aandacht is besteed aan de lineariteit van het systeem en aan EMC. Doordat het systeem breedbandig is, is het veel gevoeliger voor sterke signalen, maar dat probleem hebben we opgelost door (I) differentieel te meten, (II) ontwerp en componenten zorgvuldig uit te voeren, (III) de versterkers flexibel instelbaar te maken, (IV) de mogelijkheid in te bouwen in de geproduceerde data achteraf nog te filteren, (V) aandacht te besteden aan interne filters en ‘dozen van Faraday’ toe te passen, en (VI) interferentie metingen te doen aan de Chinese systemen
(e) we unieke 5 meter lange monopool-antennes gebouwd hebben. Er zijn maar een paar bedrijven in de wereld die dit kunnen. Door dit project kan het bedrijf Isis (Delft) dit nu
(f) het een eerste stap is naar een hele grote zwerm superkleine satellieten die in de toekomst detailonderzoek gaat doen naar de fase van het heelal waarin de eerste sterren zich gingen vormen."
Nederland-China
De Netherlands Chinese Low-Frequency Explorer (NCLE) is gebouwd door een team van wetenschappers en ingenieurs van het Nederlands instituut voor radioastronomie Astron, het radiolab van de Radboud Universiteit, en het Delftse bedrijf Isis.
De Nederlandse ruimtevaartorganisatie NSO tekende in 2016 een overeenkomst met de Chinese ruimtevaartorganisatie CNSA voor dit project, als invulling van een Memorandum of Understanding dat een jaar eerder was afgesloten in aanwezigheid van de Chinese president Xi Jinping en koning Willem Alexander. "Partijen uit beide landen hebben hard aan NCLE gewerkt. In korte tijd is een instrument gebouwd van hoog niveau. De samenwerking aan de NCLE hebben onderzoekers, instrumentenmakers en wetenschappers uit beide landen dichter bij elkaar gebracht", besluit Harry Förster van het NSO.
Anderen lazen ook
