Bedrijven geven veel meer uit aan R&D

Noord-Brabant is koploper qua private R&D-uitgaven. Ook besteden Nederlandse bedrijven steeds meer R&D uit in het buitenland. Dit blijkt uit cijfers van het CBS en de Internationaliseringsmonitor. 

In 2016 zijn de uitgaven van bedrijven, instellingen en het hoger onderwijs aan (eigen) R&D met ruim 4% gegroeid. Vooral bedrijven spendeerden meer: maar liefst 8,1 miljard euro, 462 miljoen meer dan in 2015. De groei van instellingen en het hoger onderwijs was met 2% bescheidener.

Het aantal arbeidsjaren dat met R&D is gemoeid, nam toe tot ruim 133 duizend arbeidsjaren (+3%).

R&D-intensiteit stabiel

Het is gebruikelijk om R&D-uitgaven af te zetten tegen het bruto binnenlands product. De R&D-intensiteit kwam in 2016 uit op 2,03%. De R&D-intensiteit is daarmee vrijwel even groot als in 2014 en 2015 (beide jaren 2%), maar hoger dan in de jaren daarvoor (1,9 %). De ambitie van het kabinet is een R&D-intensiteit van 2,5%.

Met een R&D-intensiteit van 2% scoort Nederland rond het Europees gemiddelde. Landen als Zweden, Denemarken en Oostenrijk besteden een vergelijkbaar bedrag aan R&D als Nederland, maar afgezet tegen het bbp is de R&D-intensiteit in deze landen groter. Het Verenigd Koninkrijk en Italië geven meer uit aan R&D, maar de R&D-intensiteit is kleiner dan in Nederland.

R&D naar het buitenland

Bedrijven kunnen hun productieproces opknippen en delen daarvan elders in de wereld opzetten. Dit kan ook gebeuren met de kennisintensieve delen van het proces of zelfs met een hele R&D-afdeling. De R&D-uitgaven van Nederland in het buitenland zijn tussen 2014 en 2016 met bijna een derde toegenomen, van bijna 1,5 miljard euro in 2014 naar 2,2 miljard euro in 2016. Bedrijven nemen het merendeel van de uitbestede R&D in het buitenland voor hun rekening.

Daar staat tegenover dat er ook steeds meer R&D-gelden uit het buitenland naar Nederland toe stromen. In 2014 ging het om 1,7 miljard euro, in 2016 2,2 miljard euro. Daarmee is ongeveer een zesde van de totale R&D-uitgaven in Nederland vanuit het buitenland gefinancierd.

Nederland ontving vorig jaar dus vrijwel evenveel R&D-gelden uit het buitenland als het in het buitenland besteedde. Alleen gaan de bestedingen uit van bedriojven en komen de inkomsten binnen bij de instellingen en het hoger onderwijs.

Noord-Brabant op kop

Circa 30% van de private R&D-uitgaven komt voor rekening van bedrijven in Noord-Brabant. Samen met Zuid-Holland zijn bedrijven in deze twee provincies goed voor bijna de helft van de private uitgaven aan R&D. Noord-Holland staat op de derde plek.

In Zuidoost-Noord-Brabant, de regio rond Eindhoven, is de R&D-activiteit van bedrijven het grootst. Daar is ruim 1,5 miljard euro besteed aan eigen R&D, en daar zijn 13 duizend arbeidsjaren bij ingezet. Binnen Noord-Holland is de regio Groot-Amsterdam dominant. Ongeveer de helft van R&D-activiteiten van bedrijven in Noord-Holland vindt in die regio plaats. Groot-Rijnmond en de agglomeratie ‘s-Gravenhage zijn samen goed voor bijna de helft van de R&D-activiteiten van bedrijven in Zuid-Holland. In Groningen, Drenthe en Zeeland zijn de R&D-uitgaven afgezet tegen het bruto regionaal product het laagst.