Droogijs reinigt Bristol Hercules motor

Door: Jan Kloeze

Een uniek project. Zo noemt Scott Broere het reinigen van de in het Markermeer gecrashte Bristol Hercules motor, afkomstig uit een Engelse bommenwerper die tijdens de Tweede Wereldoorlog bombardementen uitvoerde op Duitse steden. En niet alleen vanwege de aard van het project zelf. Ook vanwege de familiegeschiedenis. Grootvader Broere vloog als boordwerktuigkundige bij KLM, onder meer op de oude DC4. Vader heeft eveneens luchtvaartbloed want hij werkte als loadmaster op Schiphol. In 2009 koos hij niettemin voor het ondernemerschap en startte het bedrijf 247 Dry Ice Cleaning. Anno 2020 komt daar een oude motor van een gecrashte Britse bommenwerper binnen. Hoe bijzonder is dat?

Nagedachtenis

De BK716 werd in de nacht van 29 op 30 maart 1943 tijdens een terugvlucht neergeschoten door een Duitse nachtjagerpiloot. Het vliegtuig had zeven bemanningsleden aan boord. Hun identiteit kon op basis van DNA-materiaal na de berging van het wrak vast worden gesteld. Ter nagedachtenis aan de bemanningsleden laat de gemeente Almere een kunstwerk maken. Men koos voor Laura O'Neill, een Britse kunstenares. Belangrijk onderdeel van haar kunstwerk is het wrak van de gevonden motor, dat natuurlijk schoon moest worden gemaakt. Zij zocht zelf contact met 247 Dry Ice Cleaning. "Via Google heeft ze ons gevonden", vertelt Scott.

Volume x 700

Droogijsstralen reinigt voorwerpen gemakkelijk en snel. Het lijkt op een soort zandstralen, maar dan met droogijskorrels in plaats van soda of grit. Droogijs, de vaste vorm van koolstofdioxide, bestaat bij een temperatuur van min 80 graden. Met perslucht worden de korrels tegen het vervuilde oppervlak gestraald. Als droogijs sublimeert gaat het direct over van de vaste vorm naar de gasfase, zonder residu achter te laten. In de sublimatie van vast naar gas neemt het volume van gas ten opzichte van de vaste stof met een factor 700 (!) toe. Daardoor wordt de vervuiling losgeslagen zonder dat het oppervlak wordt aangetast. Water, chemicaliën of schadelijke stoffen zijn niet nodig.

Reductie koolstofdioxide

Op verzoek van de kunstenares is een klein deel van de motor in de oude staat gebleven. Sommige koperen motoronderdelen zijn bovendien behalve met droogijs ook nog met glaspareltechniek behandeld. Dat kon eveneens in Nieuw-Vennep worden uitgevoerd, want behalve droogijsstralen kan het bedrijf sodastralen, gritstralen en ultrasoon reinigen. Inmiddels is Scott samen met zijn vader eigenaar van dit bedrijf, waar ze met zijn vieren werken. Recent kochten ze een eigen bedrijfspand met behalve een technische ruimte onder meer ook een demonstratieruimte en een showroom. Onder de naam Blasteq voeren ze namelijk een handelstak voor de verkoop, lease en/of verhuur van straalapparatuur. Broere: "Momenteel zit de belangstelling voor droogijsstraalapparatuur flink in de lift omdat de overheid een subsidie geeft die tot 30 procent van de aanschafprijs kan oplopen." Omdat de gebruikte koolstofdioxide wordt gerecycled uit onder meer afvalverbranding draagt de techniek van droogijsstralen bij aan de door de overheid nagestreefde CO₂-reductie.

Dit artikel verscheen in Metaal en Techniek