Arbeidsongeval met trompmachine: boete van 11.250 euro voor werkgever

Met een trompmachine kan de diameter van buizen worden aangepast. Om verschillende maten buizen te kunnen bewerken zijn er verschillende doornen die aan het trompgedeelte kunnen worden bevestigd. Een werknemer probeerde samen met zijn collega de trompmachine in één lijn te krijgen met de doorn, zodat de doorn aan het trompgedeelte kon worden bevestigd. Omdat de doorn, met zijn ronde vormen en een gewicht van 60 kg, niet gemakkelijk te plaatsen was, heeft de werknemer geprobeerd het trompgedeelte een klein stukje in te trekken door op de tweede knop van het bedieningspaneel te drukken. De werknemer heeft toen onbedoeld een knop ingedrukt waardoor de uitwerper niet werd ingetrokken maar terugkwam richting het trompgedeelte. De rechterhand van de werknemer is daardoor bekneld geraakt tussen de uitwerper en een onderdeel van de trompmachine. De werknemer moest voor het opgelopen letsel, een verbrijzelde ringvinger en een afgescheurde pees, worden geopereerd en is daartoe een dag in het ziekenhuis opgenomen geweest. Een arbeidsinspecteur heeft naar aanleiding van het ongeval een boeterapport opgemaakt. De werkgever krijgt een boete van €11.250 omdat bij de machine niet de spanning eraf is gehaald (in strijd met art. 7.5 derde lid Arbobesluit).

Werkgever: doorn verwisselen geen afstelwerkzaamheid

De werkgever betoogt in Hoger Beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State dat het verwisselen van de doorn niet als afstelwerkzaamheid, maar als omstellen of ombouwen moet worden aangemerkt. De werkgever stelt dat de doorn ongeveer vier tot zes keer per dag wordt verwisseld en dat het op deze wijze omstellen van de trompmachine tot het normale productieproces en gebruik van de machine behoort. Net als bij een boormachine waarvan vaker per dag een boor wordt verwisseld, is het ook bij een trompmachine niet gebruikelijk dat de machine eerst spanningsloos wordt gemaakt, zo voert de werkgever aan.

Afdeling bestuursrechtsspraak: verwisselen is afstelwerk

De Afdeling oordeelt echter dat artikel 7.5, derde lid, van het Arbobesluit is overtreden. De boete van €11.250 blijft gehandhaafd. Het verwisselen van de doorn moet als ‘afstellen’ van de machine worden aangemerkt.
Bovendien is er ook nog een toelichting op het wetartikel. Daarin staat ondermeer: “Bij onderhouds-, reparatie- en reinigingswerkzaamheden, waaronder ook begrepen productie- en afstelwerkzaamheden aan arbeidsmiddelen dient het arbeidsmiddel dan ook met zekerheid te worden stilgezet. Het arbeidsmiddel zal daarvoor tevens in veel gevallen drukloos en afdoende spanningsloos moeten worden gemaakt.”
Door het uitschakelen van een arbeidsmiddel zou de veiligheid bij productie- en afstelwerkzaamheden zo goed mogelijk worden gewaarborgd. Gelet op dat doel van deze toelichting ziet de Afdeling niet in dat bij het afstellen wel de spanning eraf zou moeten en bij het omstellen niet.
De werkgever hanteert een verkeerde handelwijze omdat de trompmachine bij het verwisselen van de doorn nooit werd uitgeschakeld en dit ook niet in de instructies aan de werknemers is opgenomen.

Artikel 7.5, tweede lid en derde lid, van het Arbobesluit
Wat staat er nu eigenlijk in het Arbobesluit:
Het tweede lid luidt: “Onderhouds-, reparatie- en reinigingswerkzaamheden aan een arbeidsmiddel worden slechts uitgevoerd indien het arbeidsmiddel is uitgeschakeld en drukloos of spanningsloos is gemaakt. Indien dit niet mogelijk is worden doeltreffende maatregelen genomen om die werkzaamheden veilig te kunnen uitvoeren."
Het derde lid luidt: “Het tweede lid is van overeenkomstige toepassing op productie- en afstelwerkzaamheden met of aan een arbeidsmiddel.”

Lees de details van de rechtszaak op:
https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RVS:2018:3969