Wie is verantwoordelijk voor de CE-markering bij een machine die door meerdere partijen is gebouwd?

Het verschuiven van verantwoordelijkheid is wat ik vaak in de praktijk zie gebeuren.

Het bedrijf A dat hoofdverantwoordelijk is laat deelmachines door derde partijen bouwen en voegt deze samen tot een complete lijn met lijnbesturing. Een machinebouwer B die een deelmachine voor bedrijf A maakt, geeft aan niet verantwoordelijk te zijn voor de CE (ook niet voor de deelmachine die door B is gemaakt) omdat bedrijf A de verantwoording zou moeten dragen. Bedrijf A beroept zich erop dat de deelmachine gemaakt door bedrijf B verantwoordelijk is voor de machine die door hen is gemaakt. 

In deze ben ik erbij betrokken omdat ik de besturing maak voor de deelmachine die door bedrijf B is gemaakt. Omdat in mijn beleving beide partijen niet de juiste afweging maken, maak ik de machine elektrisch veilig met een hoge veiligheidsklasse (soms onnodig hoog).  Dat is echter ook niet sluitend omdat de mechanische veiligheid (hekwerk, deuren met deurbeveiliging en lichtschermen etc) invloed hebben op de totale veiligheid van de machine. (Als alles SIL 4 is uitgevoerd maar men kan met de handen in gevaarlijke delen grijpen dan blijft het een SIL 0 machine).

In de bovengenoemde situatie worden deelmachines, van bedrijf B en andere machinefabrikanten, door bedrijf A samengevoegd tot een groter geheel en ook voorzien van een gezamenlijke besturing.  

Op basis hiervan zou je kunnen concluderen dat bedrijf A de fabrikant wordt van een zogenaamd ‘samenstel van machines’ waarop door bedrijf A een CE-markering afgegeven dient te worden. Deze eis is terug te vinden in artikel 2 van de Machinerichtlijn (2006/42/EG) die in Nederland is opgenomen in de Wet en wel in het Warenwetbesluit Machines.

Het is uit de omschrijving duidelijk dat bedrijf B geen CE-markering op zijn deelmachine wil afgeven, wat eigenlijk zeer bijzonder te noemen is. Een deelmachine met eigen besturing en bewegende delen is gewoon een voltooide machine en dient daarom een CE-markering te krijgen. Dat bedrijf B geen CE-markering kan afgeven voor de totale productielijn lijkt me duidelijk omdat bedrijf A deze integratie van meerdere deelmachines verzorgt.

U geeft aan dat uw bedrijf de besturing van de machine van bedrijf B ontwerpt en realiseert en daarbij zelfs kiest voor het hoogst mogelijke SIL-niveau, te weten SIL 4. Dat is op zich wel bijzonder omdat SIL 4 in de norm voor Functionele Veiligheid van machines (EN/IEC 62061) niet voorkomt. Het hoogste SIL-niveau in deze norm is SIL 3.

We gaan ervanuit dat voorafgaand aan het ontwerp van de besturing u van bedrijf B een risicobeoordeling heeft ontvangen en een overzicht van de besturingstechnische veiligheidsfuncties met hun vereiste SIL-niveau en hardware fault tolerance. In dat geval bent u in staat een gedegen ontwerp te maken voor machinefabrikant bedrijf B. In uw ontwerp dient u rekening te houden met de manier waarop de noodstopkoppeling en de beschermende stop gekoppeld dient te worden met de voor- en achterliggende machine. Ik ga ervanuit dat u hiervoor de technische veiligheidsvoorzieningen in de besturing heeft voorbereid.

Bedrijf B dient haar veilige (deel-) machine met een CE-markering en de geintegreerde veiligheidsmaatregelen te leveren aan bedrijf A. Bedrijf A is dan in staat om de machine van bedrijf B veilig te koppelen met de voor- en achterliggende deelmachines en na realisatie van de verplichte CE-stappen ook een CE-markering op het samenstel van machines af te geven.

Kortom, de door uw beschreven situatie is herkenbaar en leidt door onbekendheid met de materie of onwillendheid van bedrijf A en bedrijf B tot een ongewenste en onveilige situatie voor de koper/gebruiker van de productielijn.

Op het moment dat het samenstel van machines niet door bedrijf A wordt CE-gemarkeerd is er een situatie ontstaan waarin de productielijn volgens het Warenwetbesluit Machines niet in bedrijf mag worden gesteld. Op het moment dat de koper/gebruiker dan de lijn in gebruik neemt, wordt deze partij (onbewust) zelf de fabrikant van de productielijn en dienen alle CE-markeringsstappen door de koper/gebruiker zelf te worden doorlopen.

In de links hieronder vindt u nog nadere informatie over de CE-markering van een samenstel van machines:

 

Deze vraag is beantwoord door FUSACON B.V.