Vraag over locatie werkschakelaar voor elektromotor

Regelmatig krijg ik in ons bedrijf de vraag waar te vinden is of het  toepassen van een werkschakelaar bij bijvoorbeeld motoren verplicht is; dit in het  kader van uitvoeren van werkzaamheden aan het aan te drijven werktuig.

De NEN1010 geeft de vrijheid dit op te lossen door de voeding uit te schakelen en dit procedureel te borgen; iets wat niet onze voorkeur heeft.

Nu hoor ik ook wel van collega’s dat de verplichting om een werkschakelaar toe te passen niet in de NEN1010 gezocht moet worden maar veeleer in het verlengde van de Machinerichtlijn cq. de norm NEN-EN-IEC 60204-1 waarin zou staan dat de werkschakelaar in de nabijheid van het werktuig geplaatst moet zijn. Ik heb de norm er op na geslagen maar ik kan niet zeggen dat ik hierin nu onweerlegbaar de toepassing van een werkschakelaar terugvindt.  

Vra(a)g(en): 

1. Wat is de juiste locatie van een werkschakelaar die direct in de motorleiding is opgenomen? 

Antwoord(en):

Zoals wellicht bekend, houdt het werkgebied van de NEN1010 meestal op bij de  voedingklemmen in de schakelkast. Alles wat daarna komt, moet voldoen aan de norm  NEN-EN-IEC 60204-1. 

De eisen met betrekking tot werkschakelaars staan in de NEN-EN-IEC 60204-1 hoofdstuk 5.3 en 5.4.  De naam die in 5.3 wordt gebruikt voor werkschakelaar is "scheider" of in het  Engels "Supply disconnecting (isolating) device".  In 5.4 wordt gesproken over "Schakelaars ter voorkoming van onverwacht  inschakelen" of "Devices for switching off for prevention of unexpected start-up".

Een werkschakelaar van een standaard elektromotor verzorgt meestal beide functies. De kleur van deze werkschakelaar is zwart-grijs, omdat er vaak al een apart noodstopsysteem op de machine aanwezig is en er geen verwarring door een rood-gele werkschakelaar mag ontstaan.

De locatie is weergegeven in paragraaf 5.4: Deze toestellen moeten geschikt zijn voor het beoogde doel, ze moeten tevens overzichtelijk en toegankelijk zijn aangebracht en duidelijk herkenbaar zijn met het oog op hun functie en doel (bijvoorbeeld door  een duurzame markering, in overeenstemming met 16.1, indien noodzakelijk). 

Ook kan een netscheider in de toevoerleiding van elke motor worden aangebracht. Het is een algemeen erkende regel dat de netscheider dan zo dicht bij de betreffende motor wordt geplaatst, dat geen misverstanden kunnen ontstaan dat die scheider bij de motor behoort. Een dergelijke opstelling moet ook zijn vermeld in de technische documentatie volgens hoofdstuk 17, waarbij tevens de specificaties van de netscheider moeten zijn aangegeven.

(Bron: NEN-boekje Elektrische veiligheid van machines NEN-EN-IEC 60204-1 verklaard).

Bovenstaand antwoord is afkomstig van:

Fusacon BV, Functional Safety Consultants Nederland

Vogelenzangseweg 20, 4124 AS HAGESTEIN  

E :   info@fusacon.nl 

P :   +31 (0) 347 352 519

F :   +31 (0) 877 843 520