19 okt. 2025
1 minuut
Binnen de smart home markt is een verschuiving gaande van gesloten ecosystemen naar flexibele, lokaal geregelde en op maat ontworpen automatisering. Met professionele elektronica, open-source firmware zoals ESPHome en een actieve community, laat Home Assistant zien hoe de creativiteit van hobbyisten en door fabrikanten ondersteunde oplossingen hand in hand kunnen gaan.
De reguliere markt voor slimme woningen is gevormd door gesloten ecosystemen zoals Amazon Alexa, Google Home en Apple HomeKit. Hoewel het deze platforms is gelukt om woningautomatisering naar een groter publiek te brengen, maken factoren zoals hun afhankelijkheid van de cloud, de uitsluiting van alternatieve leveranciers en beperkte interoperabiliteit ze minder geschikt voor gebruikers op zoek naar meer vrijheid of maatwerk in hun installaties.
Als reactie hierop ontstond er een nieuwe generatie slimme woningen, die zijn ontworpen op basis van open-source platforms, lokale dataverwerking, professionele integratie en creativiteit van de de lokale community. In deze verschuiving speelt Home Assistant, als modulair en flexibel systeem dat lokale controle, privacy en een uitgebreide compatibiliteit met apparaten vooropstelt, een centrale rol. Steeds meer fabrikanten bieden nu door henzelf ondersteunde Home Assistant integraties aan.
In dit artikel beschrijft Mark Patrick, Director Technical Content EMEA bij Mouser Electronics, de community en de innovatie achter Home Assistant, het zich ontwikkelende landschap van slimme woningen en de belangrijkste hardwareoplossingen van Mouser, die helpen om de open-source creativiteit om te zetten in robuuste, praktische toepassingen.
Home Assistant
Home Assistant, dat in 2013 door Paulus Schoutsen werd gelanceerd, is uitgegroeid tot een van ‘s werelds meest actieve open-source platforms voor woningautomatisering. Wat begon als een bescheiden Python-interface voor Philips Hue lampen, is inmiddels uitgegroeid tot een platform met meer dan 3.200 integraties, dat in 2025 wereldwijd in ruim twee miljoen huishoudens is te vinden.
Home Assistant is opgebouwd rond de principes van lokale besturing, privacy en onbeperkte uitbreidbaarheid. In tegenstelling tot veel reguliere platforms, werkt het los van cloudservices (hoewel externe besturing op afstand een optie is), zodat kritieke functies ook zonder internetverbinding responsief en veilig blijven werken. De modulaire structuur biedt gebruikers de vrijheid om hun slimme woning minutieus te personaliseren met op maat samengestelde configuraties, automatiseringsregels en een uitgebreide keuze aan add-ons.
Home Assistant ondersteunt tal van verbindingsprotocollen, waaronder Zigbee, Z-Wave en Matter, en is naadloos integreerbaar met apparaten van de grote merknamen in slimme woningen, zoals Apple, Google en IKEA. Het staat via integraties ook open voor meer technisch gerichte oplossingen, zoals ESPHome, die de ondersteuning voor microcontrollers (MCU’s) zoals de Espressif Systems ESP32 en andere DIY-hardware vereenvoudigt. Het is deze uitgebreide functionaliteit die gebruikers in staat stelt alles van eenvoudige sensorbewaking tot de complexe afstemmingvan meerdere apparaten aan te sturen.
Dankzij zijn combinatie van kant-en-klare integraties en gebruiksvriendelijke configuratie op GUI-basis is Home Assistant flexibel en toegankelijk. Voor gebruikers op zoek naar een verfijnder controleniveau biedt YAML-programmering een toegankelijke en begrijpelijke methode om apparaten en automatiseringen te configureren.
Naast de flexibiliteit van Home Assistant, spreekt de lokaal-eerst-filosofie vooral privacybewuste gebruikers aan. Zo zijn er in Duitsland, waar volledige controle over je eigen data en een zo gering mogelijke afhankelijkheid van de cloud hoog in het vaandel staat, meer dan 85.000 installaties van Home Assistant. Dat zijn er relatief heel wat meer dan in andere Europese landen.
Belemmeringen voor implementatie wegnemen
Naarmate Home Assistant volwassener werd, zette het de stap van omstandige Python-installaties naar de Home Assistant Container en het Home Assistant-besturingssysteem (Home Assistant OS), wat de installatie op zowel computers als embedded hardware, zoals de Raspberry Pi 5 aanzienlijk vereenvoudigde. De constante ontwikkeling van het platform wordt gedragen door de community en door Nabu Casa, een bedrijf opgericht door de makers van Home Assistant om het project te blijven ontwikkelen zonder afbreuk te doen aan de open-source filosofie.
Het ecosysteem van Home Assistant is springlevend dankzij de actieve community, die sleutelt aan zowel het kernplatform als aan innovatieve add-ons, sjablonen en blueprints voor automatisering. Op het GitHub-platform is Home Assistant het op één na actiefste open-source project.
Creatieve gebruiksscenario’s
Home Assistant is flexibel genoeg om gebruikers in staat te stellen veel praktische, alledaagse automatiseringen te maken op basis van geavanceerde technologieën en op maat gemaakte hardware die veel verder gaan dan de standaardoplossingen voor slimme woningen.
Bewegingsgestuurde verlichting is een van de populairste automatiseringen binnen Home Assistant. Traditioneel werken deze systemen met passieve infraroodsensoren (PIR) die lichaamswarmte en beweging detecteren om de verlichting automatisch in te schakelen wanneer iemand een kamer betreedt of uit te schakelen na een periode van inactiviteit.Hoewel PIR-sensoren hier gebruikelijk zijn, zijn er enkele geavanceerde installaties met millimetergolfradarsensoren (mmWave). De complexere installatie hiervan maakt deze sensoren in traditionele smart homes minder populair, maar onder Home Assistant-gebruikers veelgevraagd vanwege hun prestaties.
Home Assistant kan ook worden ingezet om complexe, bijzonder specifieke routines te automatiseren die het dagelijks leven aangenamer maken. Denk aan nachtelijke routines die lichten geleidelijk dimmen en deuren afsluiten, thermostaten regelen en beveiligingssystemen inschakelen; allemaal automatisch op grond van tijd of aanwezigheid. Met een combinatie van een energiemonitor voor slimme stekkers, een aanwezigheidsdetector en een slimme lamp kunnen gebruikers net zo gemakkelijk intelligente activeringsgebeurtenissen creëren, bijvoorbeeld na afloop van de wasmachinecyclus een lamp doen knipperen in de kamer waar ze zich bevinden.
Slimme automatiseringen
Voor de energiebewuste gebruiker biedt Home Assistant automatiseringen die het energieverbruik en de energieopwekking monitoren en die via de API’s van de stroomleveranciers de realtime elektriciteitsprijzen benutten. Met de integratie van slimme laadpalen voor elektrische voertuigen (EV’s) die het Open Charge Point Protocol (OCPP) of propriëtaire API’s ondersteunen, kunnen gebruikers hun energiekosten optimaliseren door deze op te laden tijdens de daluren van de vraag naar netstroom. In combinatie met zonne-omvormers, batterijopslag en slimme thermostaten kunnen deze automatiseringen een dynamisch, nauwgezet op elkaar afgestemd energiesysteem voor de woning vormen.
De flexibiliteit van Home Assistant is niet beperkt tot woningen. Bijvoorbeeld in de slimme landbouw maken hobbyisten en ingenieurs gebruik van bodemvochtsensoren, omgevingssensorsystemen (die temperatuur, vochtigheid en CO₂-niveaus bewaken), en actuatoren zoals solenoïdeventielen en raamopeners in de glastuinbouw. Deze apparaten, vaak aangestuurd door ESP32- of ESP8266-microcontrollers met ESPHome-firmware, zorgen voor een afgemeten irrigatie en klimaatregeling, zodat het water- en energieverbruik wordt verlaagd en de planten zo gezond en productief mogelijk blijven.
Slimme rolgordijnen op Matter
In 2024 toonde Technical Marketing Engineer Ricky Flores van Mouser Electronics in een project aan hoe de Matter-standaard en de Arduino Nano Matter Board de integratie van slimme rolgordijnen met Home Assistant en Alexa-spraakbesturing vereenvoudigen. Dit project illustreert hoe geavanceerde bouwelementen, zoals het Arduino Nano Matter-bord en Thread networking, de weg bereiden voor veilige, betaalbare en doordacht ontworpen oplossingen voor slimme woningen.
Dit scala aan toepassingen wordt gedragen door de actieve open-source community van Home Assistant. Via het Home Assistant forum, Reddit en GitHub stellen deelnemers kant-en-klare blauwdrukken, sjablonen en add-ons ter beschikking, waarmee anderen hun sensorkalibraties kunnen verfijnen, prototypes van hardware op maat kunnen maken en nieuwe integraties kunnen ontwikkelen.
Het project voor slimme rolgordijnen van Flores is ook beschikbaar op Mouser’s GitHub, waar het voor ingenieurs als referentieontwerp dient om zich te verdiepen in automatiseringen op basis van Matter.
Componenten voor smart homes
Het project voor slimme rolgordijnen toont aan hoe hoogwaardige componenten betrouwbare en doordacht ontworpen oplossingen voor slimme woningen kunnen opleveren. De Analog Devices Trinamic TMC2209-LA Motor Driver IC, die gekozen werd voor zijn stille, efficiënte besturing van de stappenmotor –essentieel voor een soepele en onopvallende werking van rolgordijnen in leefruimten– vormt het hart van het systeem. De propriëtaire, op een ‘voltage-chopper’ werkende StealthChop2-technologie staat borg voor een ultrastille beweging zonder verlies van koppel, terwijl SpreadCycle een nauwkeurige stroomregeling per cyclus levert voor een precieze positionering. Met de StallGuard4 van Trinamic keren de rolgordijnen sensorgestuurd terug naar de basispositie, voor een vereenvoudigde installatie zonder extra eindschakelaars.
Voor DIY-projecten is de TMC2209 ook verkrijgbaar met optionele evaluatiekits en driver boards om de integratie met een aangepaste Home Assistant-bediening van rolgordijnen te vereenvoudigen.
Apparaatintegraties
Naast door een stappenmotor aangedreven rolgordijnen, maakt ESPHome ook sterk gepersonaliseerde apparaatintegraties voor Home Assistant mogelijk. Met ESPHome, dat voornamelijk gebouwd is rond de MCU’s ESP32 en ESP8266 en een uitgebreid scala aan randapparatuur en alternatieven (zoals de Raspberry Pi RP2040) ondersteunt, kunnen gebruikers op maat geschreven firmware maken voor sensoren, actuatoren en achteraf ingebouwde apparaten. Hoewel dit een grondige hardwarekennis vereist, gaan sommige gebruikers hierin zelfs zo ver dat ze ESP32-modules inbouwen in bestaande huishoudelijke apparaten, zoals koffiezetapparaten, luchtontvochtigers of HVAC-regelaars, die dan de facto ‘slim’ en veel uitvoeriger te automatiseren worden dan mogelijk was in de fabriek.
Andere ESPHome-projecten zijn DIY luchtkwaliteitbewakingssystemen die fijnstofsensoren koppelen aan CO₂-sensoren, zoals de Sensirion SCD4x, om de klimaatomstandigheden binnenshuis te volgen. Andere voorbeelden zijn op maat gemaakte irrigatiebesturingen, waarbij bodemvochtsensoren via Home Assistant automatiseringen elektromagnetische kleppen aansturen om bewateringsschema’s te optimaliseren. Het open-source karakter van ESPHome versnelt hun ontwikkeling omdat gedeelde YAML-configuraties en community-beproefde firmware de implementatietijd voor zowelhobbyisten als professionele ingenieurs verkorten.
Het laatste nieuws
Anderen lazen ook
