LED’s onder water

In vrijwel alle zwembaden hangen halogeenlampen onder water. Deze lampen verbruiken veel stroom en gaan niet lang mee. Een alternatief is LED-verlichting: goedkoper, milieuvriendelijker en duurzamer. Harold Tibosch van Dot-N gebruikte een innovatievoucher voor het ontwerpen van onderwater-LED’s.

Al voordat hij ging studeren begon Harold Tibosch zijn eigen bedrijf. De naam, Dot-N, staat voor Distributor of the Netherlands. Dit eenmansbedrijfje in Berlicum koopt en verkoopt elektronica-onderdelen, met als specialisatie LED-verlichting. Dot-N levert bijvoorbeeld autolampen, computerlampen, kerstboomverlichting en gebouwverlichting, allemaal met LED’s. 

Een van de klanten van Dot-N is een klein zwembad in Berlicum, dat LED-verlichting had gekocht voor op de balie. In 2004 kreeg Tibosch van deze klant de vraag of ook het zwembad zelf met LED’s verlicht zou kunnen worden. Tibosch: ‘In zwembaden hangen altijd halogeenlampen onder water, die het zwembad er mooier uit doen zien. Dat zijn lampen die veel stroom trekken en die een paar keer per jaar vervangen moeten worden. LED-verlichting gaat veel langer mee, gebruikt veel minder stroom en geeft net zo veel licht. Ik vond het dus een heel logische vraag van het zwembad. Maar ik had geen ervaring met LED’s onder water. Mijn antwoord was dus: ik weet het niet, dat moet ik eerst uitzoeken.’ 

Vervolgens deed hij een paar tests, waaruit bleek dat LED-verlichting onder water in elk geval technisch mogelijk was en mooi licht gaf. Daarna lag het onderzoek stil. ‘Ik had de expertise niet in huis om een geschikte, waterdichte behuizing te ontwerpen, en ook de financiële middelen niet om het te laten doen. Totdat ik in een nieuwsbrief van Syntens las dat er innovatievouchers beschikbaar kwamen. Ik las het op woensdag, op donderdag had ik de formulieren in huis en op vrijdag was het ingevuld en aangetekend terug bij SenterNovem.’

  

Productielijn

Tibosch benaderde drie verschillende kennisinstellingen met de vraag: hoe moet de behuizing en aansluiting van LED-verlichting in zwembaden eruit zien? De kennisinstellingen deden elk een aanbod en Tibosch koos de beste uit. Die was van TNO Industrie en Techniek. Hij legt uit: ‘Zij hebben een bepaalde techniek in huis waarmee ze heel makkelijk van een 3D-tekening een prototype kunnen maken. De andere twee boden alleen het ontwerp aan, maar TNO kon daarbij ook nog vijf prototypes leveren.’

De samenwerking tussen TNO en Dot-N verliep probleemloos. Tibosch: ‘Buitengewoon vloeiend. We hebben eerst een paar gesprekken gevoerd, toen heb ik input aangeleverd en daarna moest er nog wat finetuning gebeuren, maar verder niets. Ik had een vast contactpersoon die het project coördineerde, en die ook technisch en inhoudelijk van alles op de hoogte was. Het is me uitstekend bevallen.’

Ook over het resultaat van het onderzoek is Tibosch erg tevreden. Op basis van de vijf prototypes kon hij zelf verder met ontwikkelen. Inmiddels is het eerste definitieve model geïnstalleerd in het zwembad in Berlicum. ‘Het zwembad is er erg blij mee. Het water komt heel mooi uit in dit licht. Het is net iets witter dan halogeen. Het enige nadeel van deze lampen is dat ze duurder in aanschaf zijn, maar door de levensduur en het geringe stroomverbruik betalen ze zichzelf in anderhalf jaar terug. Ook andere zwembaden hebben al belangstelling getoond. Ik ben nu bezig met het organiseren van de productielijn. Zodra dat draait, denk ik dat het snel gaat.’

Was het zonder voucher ook zo ver gekomen? Tibosch: ‘Terugkijkend zeg ik: ja. Alleen wat minder snel, want in 2004 had ik de financiële middelen niet. Nu wel. De zaken gaan goed.’