Invloed uitbesteden industrieel onderhoud op veiligheid

Leidt de toename van het uitbesteden van onderhoud tot een groter risico op onveilig werken?

Om een antwoord te krijgen op deze vraag gaat onderzoeksbureau Auke Hofstra B.V.  in samenwerking met TU Twente een onderzoek uitvoeren naar de relatie tussen uitbesteden van onderhoud en veiligheid.

Sinds 1990 zijn er in het onderhoud van procesinstallaties drie trends gaande:

  • Opdeling van grote concerns in zelfstandige Business Units;
  • Een sterke toename van het uitbesteden van onderhoud en ontwikkeling van contractvormen, van ‘uurtje factuurtje’ naar performance contracten;
  • Ontwikkeling van algemeen beschikbare kennis en kunde omtrent onderhoud, van brandweeronderhoud naar assetmanagement en OIS (Onderhouds informatie systeem) computersystemen.

Als gevolg van economische afwegingen en door minder kennis in de eigen TD’s wordt onderhoud in toenemende mate uitbesteed. Het argument “beperk je tot je core-business” wordt in toenemende mate gebruikt om onderhoud uit te besteden, dit in tegenstelling tot de oude argumenten voor uitbesteden, zoals het opvangen van capaciteitsfluctuaties en het inhuren van specialisme.
Dit is een zichzelf versterkend proces en vaak onomkeerbaar. De eigen TD’s krimpen en de mate van uitbesteden wordt groter. Beide partijen zowel TD’s als contractors beginnen zich meer en meer in te richten op de ontstane situatie. De contractors vergroten hun kennis op het gebied van onderhoud en bieden meer en meer totaal onderhoud als product aan. Van de TD kant, samen met purchasing, worden er nieuwe contractvormen ontwikkeld. De vraag is of een TD in deze strijd mee kan.

Van technici wordt verwacht dat ze:

  • contractonderhandelingen voeren, en de vraag formuleren,
  • toezicht uitvoeren op het geleverde werk, zowel qua veiligheid als kwaliteit, collega’s corrigeren en organisatorische maatregelen nemen,
  • meerder contractors (schaarse technici worden regelaars) coördineren,
  • rapportages in OIS maken.

Onderwerpen die door bovenstaande trends een groter risico op kunnen leveren:

  • Het verstrekken van opdrachten. Kennis en machtsverschil tussen aannemer en opdrachtgever
  • Veiligheid voor installatie, werkers aan de installatie en de omgeving van de installatie. De aannemer is vaak niet op de hoogte van specifieke gevaren en eisen van de installatie. Veiligheid kan door de focus op efficiëntie minder belangrijk worden
  • Veel minder aandacht voor continu verbeteren
  • Service buiten (dag)dienst.

Doelstelling

In het onderzoek zal een model ontwikkeld worden, gebaseerd op “best practices” in de industrie. Deze ‘best practices’ zijn ongeveer 10 kritische succesfactoren voor veilig en effectief uitbesteden. Het model bevat een meetmethode door: de mate van voldoen aan de individuele succesfactoren te waarderen.
Het model meet op vier gebieden:

  • Algemene voorwaarden
  • De organisatie van de uitbesteder
  • De balans tussen uitbesteder en contractor
  • De organisatie van de contractor

Antwoorden

Het onderzoek zal antwoord geven op de volgende vragen:

  • Een economische onderbouwing van uitbesteden en de begrenzingen
  • Het vaststellen en hanteerbaar (meetbaar en beïnvloedbaar) maken van de kritische succesfactoren (model)
  • Vaststellen van de invloed van uitbesteden op de veiligheid. (het voorkomen van schade aan mens, milieu en kapitaalgoederen)
  • Het model verifiëren bij zowel uitbesteders als contractors.

De eerste bevindingen bevestigen de stelling van dit onderzoek:
De verdeling van het aantal incidenten over eigen personeel, aannemers en onderaannemers is afhankelijk van de mate van uitbesteding. Bij bedrijven waar bijna alle uitvoerend werk wordt uitbesteed is er vanaf 2000 een duidelijke verschuiving te zien van de incidenten van hoofdzakelijk bij aannemers naar toenemend bij onder aannemers. In 2010 is het percentage incidenten met letsel bij onderaannemers opgelopen naar ca. 50% van het totaal.

NVDO Ondersteunt het onderzoek

De Nederlandse Vereniging van Doelmatig Onderhoud (NVDO) is van mening dat de tijd rijp is om inzicht te krijgen in de veiligheidssituatie in Nederland. De NVDO ondersteunt het onderzoek door bijvoorbeeld een beroep op haar leden te doen als het gaat om gegevens, diepte interviews, enquêtes, e.d.

Bron: NVDO, en Auke Hofstra B.V. lees verder op http://www.aukehofstra.nl/