Doorbraak zonne-energie gouden kans voor installatiebranche

Solar is een van de thema’s die dit jaar extra aandacht krijgen op de beurs Elektrotechniek. Zonne-energie past naadloos in het beursthema duurzaam contact. "Daken zijn een verborgen asset. Die moeten we gaan gebruiken om op een duurzame manier in onze energiebehoefte te voorzien", zegt Allard Dijkstra van Atama Solar Energy. Sinds drie jaar adviseert Dijkstra met zijn team zowel bedrijven als particulieren en installeert hij PV-installaties.

Booming buiten Nederland

Wie wel eens over Vlaamse wegen rijdt, ziet bij terugkeer in Nederland een schril contrast met België. "Nederland stelt al jaren nauwelijks 1 procent van de subsidie beschikbaar die er in ons omringende landen is", zegt Dijkstra. Dat zet het land op achterstand, vergeleken met België en Duitsland, om maar te zwijgen met Aziatische landen waar alles dat met solartechnologie te maken heeft, booming is. Ondanks het ontbreken van een consistent subsidiebeleid, merken installateurs de laatste maanden een groeiende vraag naar zonnepanelen. Zowel van bedrijven als particulieren. "De prijzen dalen enorm. Daardoor wordt het zelfs zonder subsidie interessanter om in PV-panelen te investeren", merkt Dirk Amling van Schüco op. Dit Duitse bedrijf produceert in twee fabrieken in Duitsland zowel polykristallijne panelen, de bekende zonnecellen, als sinds kort ook zonnecellen die op dunnefilmtechnologie zijn gebaseerd.

Goedkoper dan uit de muur

Dalende prijzen van solarinstallaties en stijgende energieprijzen hebben het omslagpunt binnen handbereik gebracht. Grid parity – het punt waarop elektriciteit uit zonnecellen net zo duur is als de stroom die het energiebedrijf aflevert – komt in Nederland dichtbij. Bastiaan Streefkerk van heeft al op diverse plaatsen gelezen dat de verwachting is dat dit punt begin 2012  wordt bereikt in Nederland. "De prijzen dalen sterk, puur door volume omdat in Azië de markt heel hard groeit." Allard Dijkstra zegt dat grid parity afgelopen voorjaar is bereikt. "Met zonnepanelen opgewekte elektriciteit is nu in Nederland goedkoper dan die uit de muur. Zelfs als je het geld voor de installatie moet lenen." Dat is dan ook de drijfveer achter het op gang komen van de vraag. Nederland zal zich gaan ontwikkelen tot de eerste non-fit markt in de wereld. Dijkstra: "De eerste markt voor zonne-energie die zich ontwikkelt zonder subsidie (feed in tarive)." Voor mkb-ondernemingen, die minder dan 50 000 kWh jaarlijks verbruiken, is zonne-energie wel heel aantrekkelijk, omdat zij over deze hoeveelheid stroom normaal net als de particulier allerlei heffingen betalen. "De energiebelasting is dan nogal fors. Die bespaar je met zonne-energie."

Exportbranche

Zonder subsidie ontwikkelt zich in Nederland dan ook een levendige solar-branche. Tot nog toe waren de bedrijven vooral gericht op de export, zoals Emerson Control Techniques dat unieke omvormers heeft ontwikkeld voor mega PV-installaties. Dit hybride systeem zorgt voor een aanzienlijke rendementsverbetering bij de grote zonnecentrales, bijvoorbeeld op de daken van tuinbouwkassen of grote velden in landen als Spanje en de VS. Bastiaan Streefkerk: "Bij veel toepassingen gebruikt men kleine omvormers, die samen een groot vermogen leveren. Of, de andere kant van de markt, je hebt omvormers van bijvoorbeeld 1 MW. Ons hybride systeem biedt de voordelen van zowel het centrale als decentrale systeem. Afhankelijk van het zonlicht, schakelen we de intern aanwezige omvormers in het hybride systeem bij of af. Bij een centraal systeem heb je minstens 20 procent van het zonlicht nodig om tot een positief rendement te komen. Ons systeem haalt dat al bij 5 procent van het licht. Mede hierdoor begint de terugverdientijd bij grotere installaties stilaan te kloppen en is het systeem uitermate geschikt voor Nederland en de buurlanden."

Daken efficiënter benutten

Bij Schüco denkt men dat die terugverdientijd veel korter kan worden doordat men er in slaagt tegen een prijs van 1,77 euro per kW piekvermogen amorfe panelen te produceren. Die hebben, legt Dirk Amling uit, niet alleen het voordeel dat ze bij diffuus licht – wat er in de lage landen veel is – relatief beter presteren dan polykristallijne panelen, maar ook dat ze geschikt zijn voor montage op platte daken. "We kunnen met dit systeem 90 procent van het dak benutten, waar tot nog toe de grens bij 50 procent lag." Ook de dakbelasting daalt. Terugverdientijden van 7 … 8 jaar worden nu haalbaar, verwacht Amling. Dat de amorfe panelen een lager rendement hebben, doet daar volgens hem niets aan af omdat het oppervlak niet langer de beperkende factor is en deze panelen ook hun werk doen als ze op het oosten of westen zijn gericht, terwijl de polykristallijne zonnecellen altijd optimaal op het zuiden gericht moeten zijn.

Werk voor installateurs

Essentieel, zeggen alle drie de exposanten op de beurs Elektrotechniek, is dat zonne-energie zo goedkoop is geworden dat het voor de Nederlandse consument – en bedrijf – loont hierin te investeren. Allard Dijkstra verwacht dan ook dat energiemaatschappijen binnen niet al te lange tijd met aanbiedingen gaan komen waarbij de consument de installatie gratis krijgt, mits bereid is twintig jaar lang de elektriciteit af te nemen. "Slimmer is het om de installatie zelf te kopen." Geld zou wat hem betreft geen struikelblok mogen zijn. "Je praat over een duurzame verbetering van je huis, waar vaste besparingen tegenover staan. Een zekere investering dus, met weinig risico voor de bank." Hoe het ook zij, de echte kans dient zich aan voor de installatiebranche. Want elke PV-installatie moet geïnstalleerd worden.

"Grote installateurs beginnen er nu naar te kijken; de kleinere zijn er al ingesprongen", constateert Bastiaan Streefkerk. PV-installaties plaatsen vergt wel, zo vult Allard Dijkstra aan, extra kennis. De installateur die bekend is met kabels trekken moet nu opeens het dak op, moet rendementsberekeningen kunnen maken en dakbelastingen kunnen uitrekenen. "Het vraagt specifieke kennis waar je in moet investeren." Hij ziet de komende jaren specialisten ontstaan, net zoals in de aircobranche. In de wat verdere toekomst zullen PV-installaties geïntegreerd worden in de gebouwde schil van woningen. Bijvoorbeeld in daken. "Als je de panelen integreert in de dakpan, boek je de meeste winst." Er zijn echter zoveel daken van bestaande woningen in Nederland, dat ook die markt tot in lengte van jaren werk biedt.