De gasprijs als katalysator voor duurzaamheid

"Dit gaat zeker effect hebben", zegt Rooijers in een telefonisch interview. "Wij hebben altijd gezegd dat je via de beprijzing van fossiel moet zorgen dat verduurzaming aantrekkelijk wordt – en dat gebeurt nu door de markt. De meeste mensen zijn prijsgevoelig. Dat betekent dat het gros nu zal gaan nadenken over isolatie, zonnepanelen en windenergie. Met name de dingen die snel kunnen, zullen als eerste gaan lopen. Zonnepanelen kunnen bijvoorbeeld snel en niet ingrijpend worden geplaatst. Isolatie is wat lastiger, omdat het een verbouwing vraagt. In beide gevallen gaat de capaciteit van de markt een rol spelen."

Terwijl vorige week nog werd gezegd dat de oorlog in Oekraïne zo voorbij kon zijn, gelooft men nu toch dat het hoge prijsniveau wat langer zal duren. Men spreekt van een structurele ontwrichting van de relatie tussen Rusland en Europa. En ook Eurocommissaris voor klimaat Frans Timmermans vindt dat Europa zo snel mogelijk van het Russische gas af moet.

Rooijers: "Dan kun je spreken van een blijvende situatie. En het is niet zo gemakkelijk om miljarden kuub gas van anderen betrekken."

Hij ziet er op dit moment geen heil in om de velden in Groningen weer aan te spreken. "Dat ligt te gevoelig. Ik denk dat het ontwikkelen van kleine velden op de Noordzee de beste methode is, naast de reductie van de energiebehoefte en het maken van meer groen gas."

Groen gas

Dat groene gas moet dan worden opgewekt door de vergisting van restafval. Dus niet van houtige materialen of speciaal geteelde gewassen. Volgens studies van CE heeft Nederland op dit moment zelf al voldoende restafval voor 2 miljard kuub gas. En we gebruiken 40 miljard kuub. De kostprijs van een kuub groen gas is ongeveer 1 euro. Tot voor kort kostte een kuub aardgas 25 cent, maar van de week was dat al 3 euro. Dus dan heb je een businesscase.

"Uiteraard kan je dit niet morgen hebben. Je moet eerst de ketels en branders in elektriciteitscentrales vervangen, of nieuwe vergistingscentrales bouwen. We maken in Nederland nu 200 miljoen kuub groen gas per jaar. Dat kan dus met een factor 10 omhoog."

Bedrijven moeten nú verduurzamen

Even terug naar de zonnepanelen, wind en isolatie. Rooijers: "Ook voor bedrijven wordt dit heel belangrijk. In sommige bedrijven ligt de productie nu al gedeeltelijk stil. Er wordt gepleit voor compensatieregelingen, maar de volumes zijn zo groot, dat dat niet mogelijk is. Ik denk daarom dat de overheid bedrijven moet gaan helpen met aanpassingen die leiden tot substitutie. Veel bedrijven waren al voorbereid op een stap naar verduurzaming, dit kan de impuls zijn om door te pakken. Als je brandstofkosten nu vervangt door kapitaalkosten – die nu laag zijn – heb je een fantastisch effect voor de lange termijn."

Winst voor zonne- windparken

"Je ziet nu ook dat partijen die al geïnvesteerd hebben in zonneparken en windenergie garen spinnen bij de huidige prijzen. Hun kosten zijn niet toegenomen en de opbrengsten wel. Dus de partijen die op hele lage rentes hun plants hebben gefinancierd, zitten nu op rozen."

Volgens Rooijers zal de markt het deels zelf gaan regelen, maar is politieke druk zeker ook nog wenselijk. "De regering heeft hele goede redenen om deze crisis aan te pakken met maatregelen die ook voor verduurzaming zorgen."

Opslagcappaciteit

Maar wat doen we met al die energie die de zonnepanelen en windparken opbrengen en die we niet kunnen opslaan? "Voorlopig is er voldoende vraag om alle elektriciteit die duurzaam wordt opgewekt onmiddellijk te gebruiken. Er is namelijk een enorme vraag uit de industrie. Op een gegeven moment gaat dat opslag-probleem wel spelen, maar dat moment is nog ver weg. Nu is het grootste probleem een slim gebruik van het elektriciteitsnet. En daar hebben wij aanbevelingen voor gedaan. Je kunt het huidige capaciteitsprobleem simpel oplossen door zonneparken voor de helft van hun vermogen aan te sluiten. Dan verlies je wel wat energie, namelijk ongeveer 12 procent. Maar je kan veel meer parken aansluiten. En dat levert een veel grotere winst."