Vici-beurs voor onderzoek naar positief-stemmend design

Waarom hebben sommige producten een positieve en andere een negatieve invloed op onze stemming? Hoe kunnen objecten en ruimtes worden ontworpen die actief bijdragen aan een positieve stemming NWO kent een Vici-beurs van anderhalf miljoen euro toe aan prof. Pieter Desmet van de TU Delft om deze vragen te onderzoeken.

Vici is een van de grootste persoonsgebonden wetenschappelijke premies van Nederland. Met de beurs kunnen wetenschappers de komende vijf jaar een eigen vernieuwende onderzoekslijn ontwikkelen.

Vrolijkmakende bedden

Kunnen bedden ziekenhuispatiënten opvrolijken? Kunnen klaslokalen kinderen revitaliseren? Kunnen vliegtuigen reizigers relaxter maken? In het algemeen: hoe kan een ontwerp positieve stemmingen ondersteunen en stimuleren? Dat is centrale vraag die professor Pieter Desmet van de Delftse faculteit Industrieel Ontwerpen zich stelt.

De vraag is zeer belangrijk voor ontwerpers, want stemmingen beïnvloeden onze lichamelijke gezondheid en welzijn zeer sterk. Of het nu bedoeld is of niet, alle producten, technologieën en ruimtes hebben invloed op onze dagelijkse stemming.

"Tot nu toe  zijn de oorzaken van stemmingen in deze mens-ontwerp interacties sterk onderbelicht gebleven. Dit omdat design-onderzoek traditioneel focust op de emoties van de gebruiker op de korte termijn, en langetermijn stemmingen negeert", zegt Desmet.

Acht stemmingen

In het Vici-onderzoek zal Desmet proberen de mechanismes te ontrafelen die onder stemmingservaringen in mens-ontwerp interacties liggen. "Ik zal een theorie ontwikkelen die uitlegt hoe ontwerp verschillende stemmingen kan reguleren en hoe je dit kunt inzetten om het welzijn van mensen te vergroten".

"Centraal staat de claim dat mensen ontwerpen actief kunnen gebruiken om hun stemmingen te beïnvloeden. In het alledaagse leven passen we onze stemming aan door deel te nemen aan allerlei activiteiten, zoals het zoeken van afleiding. Ik denk dat producten en ruimtes stemmingen kunnen beïnvloeden door zulke activiteiten te faciliteren. Mijn theorie is de eerste die de principes beschrijft waarmee design acht basisstemmingen kan beïnvloeden; het gaat om het stimuleren van vier positieve (kalm, ontspannen, vrolijk en enthousiast) en het verminderen van vier negatieve (gespannen, geïrriteerd, somber en mat).’ 

Desmet voorspelt dat deze acht basisstemmingen verschillende ontwerpen zullen vereisen. In drie parallelle projecten zal deze voorspelling (en andere) worden getest met ontwerpen voor de ‘echte wereld’,  zoals de zorg, kantoren en vliegtuigen.