Schaliecowboys

Het hebben van eigen energiebronnen is een belangrijk wapen in de wereldeconomie. Sinds 2013 brengen de Verenigde Staten fossielrijke tegenstanders als Saoedi-Arabië belangrijke slagen toe met de winning van schaliegas en schalie-olie uit eigen bodem. De prijs voor een vat ruwe olie zakte van 100 naar onder de 50 dollar. De Texaanse schalie-producenten die deze prijzenslag overleefd hebben zijn de nieuwe helden van de Verenigde Staten. Onder ‘drill president’ Donald Trump staan de schaliecowboys te trappelen om ook Europa te helpen energie onafhankelijk te worden. VPRO Tegenlicht gaat op zondag 5 februari 2017 om 21.05 uur op NPO2 pp onderzoek in Trumpland.

Schaliegesteente werd door de olie- en gasindustrie in het verleden als waardeloos geacht. Men boorde erdoorheen op weg naar het kostbare olie en gas dat dieper lag. Totdat een klein Texaans gasbedrijf eind jaren negentig een manier vond om gas te winnen uit hard schaliegesteente. Door in de steenlagen van de bodem diepe boorgaten te maken en er onder hoge druk een grote hoeveelheid water en chemicaliën in te spuiten worden schaliegas en schalie-olie gewonnen. Met deze methode, die later bekend werd als ‘fracking’, veranderde de energiemarkt voorgoed.

Concurrentie

Inmiddels bestaat een derde van de gas- en olieproductie in de Verenigde Staten uit schalie. En is de grootverbruiker niet alleen zo goed als energie-onafhankelijk geworden, het land is nu zelfs exporteur van energie. Opec, de organisatie van (overige) olie-exporterende landen, houdt de olieprijs op de wereldmarkt zo laag mogelijk, om de Amerikaanse productie de wind uit de zeilen te nemen. Maar vooralsnog krijgen de olielanden de schaliecowboys niet op de knieën.

Peak oil theorie bij het oud vuil

Hoe zet deze controversiële innovatie de wereld van de energie op z’n kop? Want dit nieuwe aanbod aan goedkope energie biedt ons in feite meer tijd om de transitie naar een duurzame wereld vol zonne- en windenergie te overbruggen. Enkele jaren terug gingen alle experts en analisten nog uit van de ‘Peak oil’ theorie. Namelijk dat de fossiele reserves in de wereld aan het opraken waren. De schalierevolutie heeft die theorie in slechts enkele jaren bij het oud vuil gezet. De fracking-technologie opent een heel nieuw reservoir aan fossiele brandstoffen. Energie-goeroe Daniel Yergin noemt daarom schaliewinning de energie-innovatie van de 21e eeuw.

De schalie-miljonairs van Texas

De verkiezing van ‘drill president’ Trump werd in Texas met gejuich begroet en tevens gezien als erkenning voor wat de schalie-revolutie is gaan heten. En de toekomst is nog rooskleuriger: Recent geologisch onderzoek wees uit dat in het zogenoemde Wolfcamp-schalieveld in West-Texas nog voor honderden miljarden dollars aan schalie-olie zit. Wie zijn de mensen achter deze schalierevolutie? VPRO Tegenlicht toont een portret van de pioniers en de nieuwe schalie-miljonairs in Texas.

Met: Daniel Yergin (energiespecialist en auteur van ‘The Prize’ & ‘The Quest’), Dan Steward & Kent Bowker & Nick Steinsberger (geologen en pioniers van de schaliegasrevolutie), Matt Miller (Grey Rock Energy Partners uit Dallas), Doug Shanda (head of operations Cheniere Energy in Port Arthur), Nathan McEown & Matt Miller (schalie-durfinvesteerders),Tom Taylor (directeur Fasken Oil & Ranch uit Midland TX) en Fahad Nazer (expert internationale betrekkingen VS/Saudi Arabie uit Washington DC).

Regie: Nordin Lasfar

Zie ook: vpro.nl/tegenlicht.