KNAW pleit voor ethische beoordelingscommissies informaticaonderzoek

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) adviseert om beoordelingscommissies in te stellen voor ethische en juridische dilemma’s in informaticaonderzoek. De KNAW pleit ervoor dat dergelijke beoordelingscommissies in gezamenlijkheid eenduidige kaders ontwikkelen.

Onderzoek naar bijvoorbeeld de beveiliging van computersystemen en de betrouwbaarheid van software levert juridische en ethische dilemma’s op, zoals over de omgang met persoonsgegevens en eigendomsrechten. De KNAW pleit ervoor om voor informaticaonderzoek ethische beoordelingscommissies in te stellen, met gebruik van ervaring uit de medische disciplines. Als deze commissies samenwerken, van elkaar leren en elkaars kennis delen, ontstaat een gezamenlijk, transparant en herkenbaar beoordelingskader.

Zelf verantwoordelijk

Ondanks een ethische beoordelingscommissie zijn volgens het advies individuele wetenschappers altijd zelf verantwoordelijk voor de omgang met ethische en juridische dilemma’s in hun onderzoek. Het adviesrapport doet een aantal aanbevelingen aan onderzoekers voor de bewustwording van ethische aspecten, zoals het opstellen van een gedragscode, de aanstelling van een ethisch adviseur en ethiek en integriteit tot een verplicht onderdeel te maken van de opleiding tot onderzoeker.

De KNAW verwacht dat het opstellen van ethische beoordelingskaders ook voor andere disciplines een inspiratiebron kan zijn. Onderzoek naar big data is overigens in dit advies buiten beschouwing gelaten, daarover verschijnt volgend jaar een rapport.

Het advies Ethische en juridische aspecten van informaticaonderzoek is te downloaden en te bestellen vanaf de KNAW-website.
2016 | 96 pagina’s | ISBN 978-90-6984-709-2 | With a summary in English