Waarom werktuigbouwers de permanente magneetmotor moeten kennen

Elke industrietak streeft ernaar de efficiency en betrouwbaarheid van zijn installaties te verhogen om de klanten beter van dienst te zijn. Een technologie die de verwachtingen écht kan bijstellen, is de wisselstroommotor met permanente magneten, die een steeds aantrekkelijker alternatief wordt voor de momenteel overal toegepaste inductie- of kooiankermotor. Rick Munz van Regal bespreekt de pluspunten.

Permanente magneetmotoren zijn niet helemaal nieuw, omdat krachtige servomotoren volgens hetzelfde principe werken. Maar servomotoren zijn duur en wel nieuw is de opkomst van een generatie PM- of borstelloze AC-motoren.

Inductiemotoren vs. permanente magneetmotoren

Tot op heden worden inductiemotoren gebruikt om bijvoorbeeld pompen, compressoren, transportbanden en productiemachines aan te drijven; servomotoren worden gebruikt waar hun prestaties de meerprijs rechtvaardigen. PM-motoren vullen weer het gat tussen beide uitersten van het aandrijfspectrum.

PM-motoren hebben vaak ferrietmagneten, die op de rotor zijn gelijmd en ze presteren meestal 25% beter wat betreft energie-efficiëntie en vermogensdichtheid (vermogen/volume-verhouding). Als sterke neodymium supermagneten worden gebruikt, zijn de prestaties 50% … 100% hoger dan van een inductiemotor.

Permanente magneet-synchroonmotoren (PMSM’s) lopen synchroon met de frequentie van het lichtnet: bij elk koppel tot aan de bedrijfslimiet. Drie fase-PMSM’s worden constant bekrachtigd en reageren daardoor heel snel op veranderingen in de belasting. Ze zijn tevens bestand tegen zware overbelasting, ze zijn robuust en vragen weinig onderhoud.

Rick Munz: "PMSM’s hebben een elektronische controller,die de stroom schakelt om de motor te activeren en het uitgangskoppel te regelen. Hoewel de controller een extra uitgave is, zorgt hij voor een servo-achtige regeling, iets wat inductiemotoren niet hebben.

De voordelen van een PMSM ten opzichte van een inductiemotor zijn een hoger rendement, preciezere toerenregeling, grotere vermogensdichtheid en een lagere bedrijfstemperatuur, waardoor lagers en isolatie langer meegaan."

PMSM’s zijn ‘synchrone machines’, dat wil zeggen: de rotor draait exact even snel als het magnetisch veld dat de statorwikkelingen opwekken, terwijl een inductiemotor doorgaans 1 … 3% slip heeft. Deze synchroniciteit bevordert de dynamische prestaties en de toerenregeling.

Nog een pluspunt van PMSM’s is dat ze meestal een breder toerenbereik hebben dan inductiemotoren. Als vuistregel wordt voor PMSM’s zonder terugkoppeling een toerenbereik van 20:1 opgegeven of 2000:1 in een gesloten kring. Maar omdat de gekozen aandrijving het toerenbereik ook beïnvloedt, moet elke situatie apart worden bekeken.

De verliezen van een PMSM-motor zijn ca. 15 … 20% lager dan bij een inductiemotor. Daardoor kunnen gebruikers afhankelijk van de grootte, stroomprijs en bedrijfsduur de meerprijs van een PMSM-motor in 3-15 maanden terugverdienen.

Toepassingen

PMSM’s zijn geschikt voor vrijwel elke toepassing waar momenteel een inductiemotor staat en voor veel toepassingen waar een grote (heel dure) servomotor wordt gebruikt. Als het motorrendement op eerste plaats komt, is deze motor heel interessant voor toepassingen die centrifugaal worden belast en een variabel toerental vragen, zoals pompen en ventilatoren.

Als een inductiemotor door een PMSM wordt vervangen, is vaak geen extra overbrenging meer nodig, zoals riemen, kettingen of tandwielkasten- wat het hele systeem nog efficiënter maakt en de aanschafprijs, installatieduur en onderhoudsbehoefte vermindert.

PMSM’s zijn doorgaans ontworpen als directe vervanging voor IEC- en Nema-inductiemotoren, waardoor gebruikers gemakkelijk op deze moderne, hoogefficiënte, onderhoudsarme en betrouwbare motoren kunnen overschakelen. En nu de stroomprijzen maar blijven stijgen, stappen veel fabrikanten over op PM-motoren.

bron: Regal Beloit