17 feb. 1999
3 minuten
De Nederlandse regering heeft het onderzoek naar de Quantum Technology (QuTech) de status gegeven van Nationaal Icoon. Dit maakte minister Henk Kamp bekend tijdens de Innovatie Conferentie in de Ridderzaal, in aanwezigheid van Koning Willem-Alexander. “Met kwantumtechnologie behoort Nederland tot de digitale top. Door de vele toepassingsmogelijkheden in onder andere ICT en de geneeskunde belooft deze technologie een belangrijke bijdrage aan wereldwijde maatschappelijke uitdagingen te leveren”, aldus minister Kamp.
Het onderzoek aan de kwantumcomputer onder leiding van Prof. Leo Kouwenhoven is een van de vier projecten waarvan de Nederlandse overheid (potentieel) grote maatschappelijke en economische impact verwacht, en die de overheid daarom extra wil ondersteunen.
QuTech
Collegevoorzitter Dirk Jan van den Berg reageert verheugd: "Ik zie de status van Nationaal Icoon voor QuTech als een belangrijke steun in de rug en ook als een vorm van erkenning voor het uitzonderlijk goede wetenschappelijke werk dat er in Nederland aan kwantumtechnologie gebeurt. Allereerst natuurlijk door de groep rondom Prof. Leo Kouwenhoven, maar zeker ook bij TNO en de vele partners die zich bij QuTech hebben aangesloten." QuTech is een samenwerking tussen de TU Delft en TNO, waarin kwantumonderzoekers, elektronica-experts en verschillende bedrijven intensief samenwerken.
Kwantumcomputer
Het doel van QuTech is de ontwikkeling van de kwantumcomputer en een ‘kwantuminternet’. De kwantumcomputer maakt gebruik van de bijzondere eigenschappen van materialen op nanoschaal en kan rekenproblemen oplossen die voor huidige computers veel te complex zijn. Dat maakt het bijvoorbeeld mogelijk materialen te vinden met bijzondere eigenschappen, zoals voor efficiëntere batterijen of medicijnen. Daarnaast kan een netwerk van kwantumcomputers informatie versturen via ‘kwantumteleportatie’, waardoor de informatie niet door derden te onderscheppen is.
Belangrijk moment
"We staan op een belangrijk punt in de geschiedenis", stelt Leo Kouwenhoven. "Het concept van de kwantumcomputer bestaat al meer dan 30 jaar, maar was tot voor kort pure theorie. De wetenschap en de technologie zijn nu zover dat het eigenlijk niet zozeer de vraag is of we er een kunnen bouwen, maar vooral wanneer. En uiteraard wie dat dan gaat doen. Nederland kan daar een grote rol in spelen, en de status van Nationaal Icoon is daarbij voor ons een zeer belangrijke steun in de rug."
Wie werken er aan de kwantumcomputer
Binnen TU Delft en TNO werkt een team van onderzoekers met verschillende achtergronden aan de kwantumcomputer. Het hart van zo’n computer wordt niet gevormd door gewone bits zoals in een conventionele computer, maar door speciale kwantumbits. Fabricage daarvan vindt plaats in de cleanrooms van TNO en TU Delft onder begeleiding van experts zoals Arnold Storm van TNO en Ryoichi Ishihara van de TU Delft. Lieven Vandersypen en Leo DiCarlo werken aan het ontwerp en testen van verschillende soorten kwantumbits in kleine kwantumchips met support van onder meer Duije Deurslo van TNO Den Haag. Om deze kwantumchips goed te laten werken is elektronica nodig die bij zeer lage temperaturen functioneert, het onderzoeksdomein van Edoardo Charbon. Ronald Hanson en Stephanie Wehner werken aan het realiseren van kwantuminternet. Een breder overzicht van betrokken onderzoekers is beschikbaar op http://www.qutech.nl/.
Voor Qutech is samenwerken met bedrijven van groot belang, in het onderzoek wordt dan ook met diverse Nederlandse en internationale bedrijven samengewerkt, waaronder multinationals als Microsoft, maar ook Nederlandse hightech bedrijven en starters.
Vier iconen
Het kabinet heeft vier Nationale Iconen benoemd. In de categorie R&D doorbraaktechnologie is dat naast QuTech ook onderzoek naar gekweekte stamcellen. In de categorie Industriële innovatie kreeg de hybride aardappel de status, en in de categorie Uitvinder ‘Bioneedle’.
Bekijk hier de uitzending van De Wereld Draait Door over de vier Iconen, met uitleg van Leo Kouwenhoven over de kwantumcomputer.
Anderen lazen ook
