17 feb. 1999
4 minuten
Elke minuut genereert de wereld 1,7 biljard bytes aan data, wat overeenkomt met 360 000 DVD’s. Kunnen onze hersenen deze steeds grotere en complexere datasets wel aan? Europese onderzoekers werken aan de ontwikkeling van een interactief systeem dat data niet alleen presenteert zoals jij dat wilt, maar ook de presentatie voortdurend aanpast om te voorkomen dat het brein overbelast raakt.
Hierdoor zouden studenten bijvoorbeeld efficiënter kunnen studeren of zouden journalisten bronnen sneller kunnen controleren. Verschillende musea in Duitsland, Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten hebben al belangstelling getoond voor de nieuwe technologie.
Overal data
Data zijn overal: gecreëerd door mensen of gegenereerd door machines, zoals sensoren die informatie verzamelen over klimaatverandering, satellietbeelden, digitale foto’s en video’s, gegevens over onlinewinkelen, GPS-signalen en nog veel meer. Deze informatie is een ware goudmijn, maar brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee: de datasets zijn zo groot en zo complex dat nieuwe ideeën, instrumenten en infrastructuur nodig zijn om ze te verwerken.
Interactieve omgeving
In het kader van Ceeds (@ceedsproject) vormen onderzoekers big data om tot een interactieve omgeving die het menselijk brein in staat stelt efficiënter nieuwe ideeën te genereren. Zij hebben een eXperience Induction Machine ( XIM ) gebouwd, waarbij je met behulp van virtual reality in grote datasets kunt "binnenstappen". De immersieve multimodale omgeving, die zich bevindt in de Pompeu Fabra-universiteit in Barcelona, bevat ook allerlei sensoren waarmee de informatie op de gewenste manier kan worden gepresenteerd aan de gebruiker. Het systeem meet de reacties van de gebruiker op de data, zoals oogbewegingen of hartslag, en past de presentatie van de data op basis daarvan voortdurend aan.
Jonathan Freeman, professor psychologie aan de Goldsmiths-universiteit (onderdeel van de University of London) en coördinator van Ceeds, legt uit: "Het systeem herkent wanneer deelnemers moe worden of overladen zijn met informatie en past zich daarbij aan. Het kan bijvoorbeeld de visualisering vereenvoudigen om de cognitieve belasting te verminderen, zodat de gebruiker minder stress ervaart en zich beter kan concentreren. Of de gebruiker wordt naar een datarepresentatie geleid die een minder zware informatiebelasting vormt."
Visuele animaties
Neurologen waren de eerste proefpersonen voor de machine van de onderzoekers van Ceeds ( BrainX3 ). In deze tak van wetenschap wordt gewerkt met gigantische datasets, die door de machine werden voorzien van visuele animaties en geluiden. Met subliminale aanwijzingen, zoals flikkerende pijltjes, werden de neurologen naar dataonderdelen geleid die mogelijk interessanter waren dan andere. Uit de eerste proeven bleek al dat we dankzij deze aanpak de werking van het brein beter kunnen leren begrijpen.
Van musea tot winkels
Er zijn talloze toepassingsmogelijkheden voor Ceeds, van onderzoek naar satellietbeelden en olieprospectie tot sterrenkunde, economie en historisch onderzoek. "Als de hoeveelheid data zo groot is dat het te veel tijd of moeite kost om die data te analyseren, biedt Ceeds mogelijkheden", aldus professor Freeman. "We zien dat mensen fysiek niet in staat zijn om alle data te analyseren waar ze mee worden geconfronteerd omdat dat te veel tijd zou kosten. Een systeem dat dit proces sneller en efficiënter kan doen verlopen, is van grote waarde."
Het Ceeds-systeem kan helpen met het verzamelen en verwerken van feedback van mensen die zich bijvoorbeeld in winkels, musea, bibliotheken of op concerten bevinden. In fysieke en virtuele lesomgevingen zouden docenten beter les kunnen geven door hun presentaties aan te passen aan het aandachtsniveau van de leerlingen.
In het holocaustmuseum in Bergen-Belsen (Duitsland) wordt de technologie al twee jaar toegepast. Er zijn besprekingen gaande met musea in Nederland, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten ter voorbereiding op de herdenkingen in 2015 van het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het projectteam is in gesprek met een aantal overheidsinstanties, liefdadigheidsorganisaties en commerciële partijen om Ceeds verder af te stemmen op hun behoeften. Een internationale luchthaven heeft belangstelling voor toepassing in een virtuele winkel. Een andere toepassing is het zichtbaar maken van de bodemkwaliteit en het klimaat in Afrika, zodat boeren betere oogsten kunnen realiseren.
Big data optimaal benutten
Ceeds is een groot project, waarin 16 partners in negen landen (Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Nederland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk) samen de menselijke kennis van big data proberen te vergroten. De EU investeert € 6,5 miljoen in dit innovatie-initiatief, in het kader van het project op het gebied van toekomstige en opkomende technologieën @fet_eu
De EU-actie inzake big data gaat verder dan alleen onderzoeksprojecten. Onlangs heeft de Europese Commissie de regeringen van de lidstaten opgeroepen om de big data-revolutie te ondersteunen en zij zet alle mogelijke beleids- en juridische instrumenten in ten behoeve van de data-economie. Neelie Kroes , vicevoorzitter van de Europese Commissie en Eurocommissaris voor de Digitale agenda , zegt: " Big data zijn niet eng. Dankzij dit soort projecten kunnen we big data leren beheersen, zodat we problemen kunnen aanpakken. Politieke leiders moeten big data omarmen."
Lees meer over het Ceeds -project (in Duits, Engels, Frans, Italiaans, Pools of Spaans).
Anderen lazen ook
