‘Sleepy Monday’ door omschakeling naar zomertijd

Met de komst van de 24-uurs economie is het initieel beoogde voordeel van de winter- en zomertijd – energiebesparing – komen te vervallen en dient de zomertijd vooral een praktisch nut: langer licht in de avond. De keerzijde van de tijdsaanpassing naar de zomertijd zijn gezondheidsproblemen. De plotselinge verstoring van de biologische klok van het lichaam resulteert in jetlagachtige verschijnselen als vermoeidheid en concentratieproblemen.

Bij veel mensen weet de biologische klok van het lichaam zich snel aan te passen aan het nieuwe ritme en concentreert het ongemak zich vooral op de eerste werkdag na de tijdomschakeling: ‘Sleepy Monday’. Avondmensen en pubers komen er minder goed vanaf. Zij kunnen met het ingaan van de zomertijd een chronisch slaaptekort ontwikkelen. Onderzoek laat zien dat met een innovatieve lichttherapiebril, de Re-Timer, het inslaapmoment kan worden vervroegd en de slaapduur toeneemt.

Avondmensen hebben probleem

Zo’n 20% van de Nederlanders zijn ‘avondmensen’. Bij avondmensen loopt de biologische klok achter op het natuurlijke ritme van de dag. Ze hebben moeite in de ochtend met opstaan, komen langzaam op gang en presteren het beste in de middag en avond. Avondmensen gaan laat naar bed, vaak pas na 12 uur. Wetenschappelijk onderzoek onder meer dan 50 000 ensen in Europa toont aan dat deze ‘nachtuilen’ tijdens de zomertijd veelal een chronisch slaaptekort ontwikkelen.1 Ze moeten in de ochtend een uur eerder uit bed, waarbij het inslaapmoment in de avond zich nauwelijks aanpast aan de nieuwe tijd. Gemiddeld slapen avondmensen in de zomer 74 minuten minder dan tijdens de wintertijd. Het slaaptekort en de verminderde slaapefficiëntie kan resulteren in concentratieproblemen, een lagere productiviteit en stemmingsproblemen.

Geen tentamens kort na ingang zomertijd

Ook pubers ontwikkelen in deze leeftijdsfase een avondvoorkeur, waardoor het lichaam pas later op de avond slaap kan vatten met alle gevolgen van dien in de ochtend. Met het ingaan van de zomertijd wordt de situatie erger. Onderzoekers aan de University of Education in Duitse Heidelberg, pleiten er zelfs voor om de eerste drie weken na het ingaan van de zomertijd geen tentamens of andere schoolonderzoeken in te plannen.2

Lichttherapiebril verbetert slaappatroon

Speciaal voor dit doel is de Re-Timer lichttherapiebril ontwikkld. De bril kan de problemen bij avondmensen en pubers tegengaan. De Re-Timer bestaat uit een brilmontuur dat speciaal licht uitstraalt. Via de ogen beïnvloedt het licht het slaap-waakritme. Door de Re-Timer in de ochtend te gebruiken verschuift de biologische klok van het lichaam naar voren, aldus de bedenkers van de bril,  tot deze gelijk loopt met het natuurlijke ritme van de dag. Dit resulteert in een hogere alertheid in de ochtend, meer energie en een beter concentratievermogen. Het inslaapmoment wordt vervroegd wat het aantal uren slaap ten goede komt. De effectiviteit van de Re-Timer is wetenschappelijk onderzocht. In een studie werd het slaap-waakritme binnen een week met gemiddeld 2,5 uur vervroegd.3 De gemiddelde slaapduur werd verlengt met 42 minuten.

1 Kantermann T, Juda M, Merrow M, Roenneberg T. Curr Biol 2007: 20;17(22):1996-2000. The Human Circadian Clock’s Seasonal Adjustment is disrupted by Daylight Saving Time.

2 Schneider AM, Randler C. Sleep Medicine 10 (2009) 1047-1050 Daytime Sleepiness During Transition into Daylight Saving Time in Adolescents: Are owls higher at risk?

3 Olsen B, Szkibik N, Chau A. A field study initiated by Re-Time Pty Ltd, a Flinders University Company, Australia. Green Light is Effective in Advancing the Timing of Sleep Onset and Increasing Duration of Sleep.