De T-vormige ingenieur en de revival van de technologie

Technologie is aan een echte revival bezig. Essentieel voor het succes van die herwaardering is wel dat de technicus ‘T-vormig’ wordt. Dat stelt prof.dr.ir. Marcel Hertogh op vrijdag 6 september in zijn intreerede als hoogleraar ‘Integraal Ontwerp en Beheer’ aan de TU Delft

"Een veel gehoorde opmerking bij een civiel project was altijd: de techniek daar komen we wel uit. Die onderschatting van de rol van de technologie heeft me altijd gestoord. Ik zie de laatste tijd gelukkig een herwaardering van het belang van de technologie, een echte revival. We ervaren steeds meer dat nieuwe technologische ontwikkelingen ons kunnen helpen: zuinigere auto’s, de TomTom die ons de weg wijst, de zegeningen van internet enzovoort. En er gaan ook weer meer studenten Civiele Techniek studeren", constateert prof. Marcel Hertogh van de Delftse faculteit Civiele Techniek & Geowetenschappen tevreden.

"Die revival komt onder meer doordat de overheid tegenwoordig veel minder sturend is bij bouw- en civiele projecten, terwijl ze vroeger alles tot in detail voorschreef. Nu laten ze de marktpartijen de precieze uitwerking zelf bepalen, waardoor de technologische creativiteit van het bedrijfsleven écht wordt geprikkeld. Die kunnen zich nu weer meer onderscheiden op innovatief vermogen, in plaats van alleen op de prijs."

Innovatiedrang

Die innovatiedrang is hard nodig, stelt Hertogh, want we staan in de bouw- en civiele sector voor grote uitdagingen. "De eerste is dat we niet alleen nieuwbouwprojecten goed moeten realiseren, maar ook het bestaande netwerk in goede conditie moeten houden: asset management dus. Sowieso geen overbodige luxe in deze tijden van krapte, maar zeker ook omdat veel kunstwerken nu aan het einde van hun levensduur komen. Een tweede uitdaging is ‘meer met minder’. We moeten nu eenmaal zuiniger met ons geld omgaan dan in de gouden jaren van voor de crisis. En juist de technologie moet ons helpen om weer uit de crisis te komen. En deze nieuwe ontwikkelingen kunnen ons ook een concurrentievoordeel geven in het buitenland."

Verbinden, vernieuwen

"Verder is van groot belang dat de ontwikkeling van de afgelopen jaren – die van integraliteit en interactie – doorgaat, door verbindingen aan te gaan en zo vernieuwingen te initiëren. Ten eerste betekent dit doorgaan met het levensduurdenken. Het is hetzelfde als de aanschaf van een auto. Vroeger keken we naar uiterlijk, prestaties en kosten. Maar nu wordt het belangrijker te kijken naar: brandstofverbruik, duurzaamheid (gaan we elektrisch rijden?) en het fiscale regime van bijtellingen. Zo ook in mijn vakgebied. Verbind prestaties, financiën (kosten en baten) en onzekerheden (risicos en kansen). Denk ook aan het verbinden van functies, om zo meerwaarde te creëren, zoals mobiliteit, energie en natuurontwikkeling."

Kunstenaar op de snelweg

‘" Voor het project De Snelweg van de Toekomst, is er bijvoorbeeld een verbinding gezocht tussen disciplines die niet vaak met elkaar samenwerken. Zo is een kunstenaar ingeschakeld en worden allerlei technische mogelijkheden gecombineerd (zoals inductief laden en slimme verlichting). Deze verbinding tussen disciplines wordt ook verlangd in met name de grote aanbestedingen van Rijkswaterstaat, waar steeds meer op functie, integraliteit en kwaliteit wordt geselecteerd. De aannemers en ingenieursbureaus die dit verbinden het beste doen, winnen de megacontracten. Het is dus heel serieus."

De T-vormige ingenieur

"Specialisten moeten dus kunnen samenwerken, stelt Hertogh. Dit is het idee van de T-shaped professionals (ook wel punaise genoemd). ‘Dat is een professional die een specialisme heeft, zoals een landschapsarchitect, of een planoloog. Dat is het verticale stokje, de I, die de diepte van de expertise aangeeft.  Maar ze moeten zich ook kunnen verplaatsen in de andere disciplines en wat dit tot gevolg heeft voor de eigen discipline. Dit vereist de horizontale balk van de T."

"Zo ontstaat een team met specialisten die kunnen samenwerken. De vraag is hoeveel management er dan nog nodig is in deze structuur van breed georiënteerde professionals. Ik denk veel minder dan thans gebruikelijk."

Marcel Hertogh is hoogleraar ‘Integraal Ontwerp en Beheer" bij de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen. Tevens is hij voorzitter van het Delft Infrastructures & Mobility Initiative (DIMI), een van de vier ‘Delft Research-based Initiatives". DIMI faciliteert en stimuleert onderzoek, onderwijs en valorisatie op het gebied van infrastructuur en mobiliteit over de acht faculteiten.