Menselijke interesse voorspellen

UT-promovendus Frans van der Sluis (onderzoeksinstituut CTIT) heeft een methode ontwikkeld waarmee de interesse in bepaalde informatie van computergebruikers kan worden voorspeld. De gebruikerservaringen met zoekmachines, nieuwsdiensten en leeromgevingen kunnen zo, dankzij op maat toegesneden informatie, sterk worden verbeterd. Het gebeurt vanuit informatica relatief weinig, maar afgelopen maand is op basis van de methode van Van der Sluis en Van den Broek (zijn dagelijks begeleider) een octrooiaanvraag ingediend bij het European Patent Office.

Bij het voorspellen van deze menselijke interesse hanteert Van der Sluis twee variabelen: nieuwswaarde en complexiteit. De ervaring van informatiesystemen (Information eXperience, IX) wordt na het meten en interpreteren van deze variabelen geoptimaliseerd.
"Stel, je zoekt op Google iets over een bepaald automerk. Ben je als gebruiker dan al bekend met de verschillende modellen van dat merk? Of weet je nog bijna niks? Je kan je voorstellen dat deze gegevens heel andere zoekresultaten opleveren. De zoekmethode die Google op dat gebied toepast, is nog veel te ruw."

Een andere toepassing van het onderzoek van Van der Sluis is de krant op maat, waarbij hij onder andere gebruikmaakte van artikelen uit The Guardian. "We kunnen de nieuwservaring van de gebruiker verbeteren. Ik als ICT’er ben veel meer bekend met informatica dan een ‘leek’ en krijg op dat gebied specifieker nieuws. Ik verlang op dat gebied meer diepgang en krijg dat dus ook."

Een derde toepassing bestaat uit een adaptieve digitale lesmethode. "Daarbij stellen we de complexiteit van leerstof vast die de leerling aankan. Binnen de grenzen van zijn eigen vermogens dagen we de leerling uit en passen we de lesstof toe. Aan de hand van de gebruikershistorie weten we wat een leerling kan behappen. Verteert een leerling de info heel soepel? Dan worden er grotere stappen genomen. Deze lesmethode sluit aan op de digitale leeromgevingen die uitgevers al aanbieden via bijvoorbeeld apps op een tablet."

Complexiteit bepalen en interesse voorspellen

De kern van deze toepassingen is de mogelijkheid de complexiteit van een tekst te berekenen. Van der Sluis is erin geslaagd deze berekening naadloos aan te laten sluiten op hoe mensen de complexiteit van informatie ervaren. Zo kan hij de interesse van mensen voorspellen, een voorspelling die voor een groep mensen kan worden gedaan of op een individu toegesneden kan worden. Hierbij kan een (combinatie) van een verscheidenheid aan informatie en technieken worden uitgebuit, waaronder de documenten die een gebruiker eerder gelezen of geschreven heeft, het volgen van oogbewegingen (eye-tracking), computermodellen van menselijke informatieverwerking (learning analytics), maar ook ‘ouderwetse’ vragenlijsten. Zo kan niet alleen de interesse van mensen in bepaalde informatie worden voorspeld maar ook hun gehele ervaring worden verrijkt. Wil de gebruiker uitdaging of gemak? Het systeem van Van der Sluis en Van den Broek zorgt ervoor.

Proefschrift

Frans van der Sluis (1983) van de vakgroep Human Media Interaction binnen onderzoeksinstituut CTIT promoveerde op donderdag 29 augustus. Zijn dagelijks begeleider en assistent-promotor is Egon L. Van den Broek. Promotoren zijn Franciska de Jong en Anton Nijholt. Het proefschrift When Complexity becomes Interesting: An Inquiry into the Information eXperience is online beschikbaar.