Eerste doorbraakproject voor smart grids in Vlaanderen steekt van wal

Linear bestudeert hoe we door energieverbruikende toestellen intelligent aan te sturen, de beschikbare  hernieuwbare  energie optimaal kunnen benutten. En hoe dit kan worden ingepast  in een globaal energienetwerk. Eén van de voordelen van smart grids is dat consumenten ook producenten van energie kunnen worden. Linear vertrekt van de bestaande onderzoeksexpertise in smart grids in Vlaanderen. Het einddoel is een grootschalige veldtest waarbij het energieverbruik van reële gebruikers actief wordt aangestuurd. 

Smart grids, de energienetten van de toekomst

Vlaanderen en Europa maken zich op voor een toekomst met groene energie: windturbines, fotovoltaïsche installaties, warmtekrachtkoppeling en warmtepompen zullen de komende jaren alleen maar toenemen in aantal. De energieproductie van hernieuwbare energie is echter niet constant. Dat zorgt ervoor dat op lokaal niveau de productie en het verbruik van energie niet steeds op elkaar zijn afgestemd, wat uiteraard niet wenselijk is. Een andere trend is de opkomst van elektrische voertuigen. Wanneer straks grote aantallen elektrische wagens hun batterij gelijktijdig opladen, zullen de problemen niet uitblijven. Om deze obstakels te voorkomen en tegelijk een verdere groei van hernieuwbare energie mogelijk te maken, moeten onze energienetten intelligenter worden. We spreken ook van ‘smart grids’.

Smart grids omvatten heel wat onderdelen: windturbines, zonne-energieparken, fotovoltaïsche installaties bij particulieren of bedrijven, centrale elektriciteitsproductie, (micro-)WKK, warmte-pompen, elektrische opslag, thermische opslag, energiemeters, plug-in hybride voertuigen, intelli-gente verbruikstoestellen … De meeste van deze elementen zijn als op zichzelf staande eenheid nu al technisch paraat. Als geïntegreerd en slim bestuurd systeem staan smart grids echter nog veel minder ver.

Vlaanderen bereidt zich voor

Linear heeft als doel om in Vlaanderen ervaring op te bouwen met het invoeren van smart grids. Het is het eerste project in Vlaanderen dat op grote schaal actieve vraagsturing implementeert en bestudeert bij reële eindgebruikers. Actieve vraagsturing betekent dat de energievraag wordt gestuurd, zodat we ze kunnen laten afhangen van onder andere de beschikbaarheid van hernieuwbare energie en de kostprijs van elektriciteit. Dat betekent heel concreet dat de vaatwasmachine opstart op het moment dat de fotovoltaïsche installatie op het dak van de woning elektriciteit produceert. Of dat de energievraag verschoven wordt door warmtebuffering, dat we ervoor zorgen dat elektrische voertuigen niet gelijktijdig gaan opladen enzovoort. Het uitgangspunt bij dit alles is dat de eindverbruiker geen comfort moet inleveren.

Linear loopt nog tot 2014. Met de resultaten van het project kunnen daarna demonstratieprojecten opgezet worden op de schaal van een stad of regio, om smart grids zo tegen 2020 op Vlaams niveau te laten doorbreken. Dit traject geeft de Vlaamse bedrijven in de energiesector de kans om zich voor te bereiden op de Europese markt en tegen 2020 mee te kunnen spelen op het internationale speelveld.

De veldtest, het hoogtepunt van Linear

Linear vertrekt van onderzoek, conceptontwikkeling en tests op laboratoriumschaal en mondt uit in een veldtest op reële schaal. In een eerste fase testen de onderzoekers de technische haalbaarheid in 30 gebouwen. Hiervoor werden al eindgebruikers geselecteerd. Momenteel zijn de voorbereidingen voor de werkelijke implementatie volop aan de gang. In de tweede fase wordt de veldtest uitgebreid, verspreid over Vlaanderen, waarna de eerste grootschalige evaluaties plaatsvinden. In de laatste fase worden bijkomende gebruikers in een residentiële woonwijk geïntegreerd. In die fase wordt specifiek ingegaan op smart grids en actieve vraagsturing op wijkniveau.
Voor de twee laatste fasen zoeken de onderzoekers nog naar kandidaat-eindgebruikers die 1) reeds beschikken over een fotovoltaïsche installatie of een warmtepomp en 2) sterk geïnteresseerd zijn om mee te werken een pilootproject dat de toekomst van de energievoorziening in Vlaanderen en Europa mee bepaalt. Naast enthousiaste eindgebruikers verwelkomt Linear ook bijkomende partners die nog een specifieke, complementaire bijdrage aan het project willen leveren.  Dit niet alleen vanuit de klassieke elektrotechniek, maar evenzeer op het gebied van verbruikstoestellen, gedistribueerde energiebronnen en geavanceerde verbruikssystemen. 

VITO coördineert Linear en vormt samen met de K.U.Leuven, IBBT en Imec het hart van het onderzoek, financieel ondersteund door de Vlaamse overheid.  Laborelec is een belangrijke partner met industriële expertise die bijdraagt in het onderzoek. De andere industriële partners Eandis, Infrax, Telenet, Belgacom, Alcatel Lucent, Fifthplay en SPE-Luminus nemen de marktgerichtheid van het project ter harte en dragen bovendien bij door het project inhoudelijk en financieel te ondersteunen. Het onderzoek zal plaatsvinden binnen het kader van het in oprichting zijnde onderzoekscentrum Energyville in Genk-Waterschei.

http://www.linear-smartgrid.be